Η καταγραφή και η δημοσιοποίηση της ασθένειας από την πλευρά του ασθενούς και των οικείων

 Η Ζωή είναι ένα μεγάλο μυστήριο. 

Και είναι δύσκολο, κάποιος, να γράψει με ανατομική ακρίβεια για τη ζωή του …ιδίως όταν αυτή έχει φτάσει κοντά στο τέλος της.

Ο θάνατος είναι αξιοσέβαστος από θρησκευόμενους και μη.

Ο θάνατος απαιτεί σεβασμό για να δώσει νόημα και αξιοπρέπεια στη ζωή. 

Ο Πέτρος Χαριτάτος είναι ένας διαδικτυακός φίλος τον οποίο σέβομαι γιατί έχει μυαλό και τόλμη.

Παρά το ότι ήταν άνθρωπος του εμπορίου και των επιχειρήσεων είχε και ένα πνεύμα ανήσυχο το οποίο μεταφράστηκε σε δοκίμια, σε  ιστοσελίδες καταπληκτικές για  τις Σπέτσες, και, γενικά,  σε πνευματική δραστηριότητα παρά τα ογδόντα του χρόνια.

Ευτύχησε να έχει μία ευτυχή και μακρόχρονη συζυγική σχέση, έναν έρωτα , ο οποίος τα τελευταία χρόνια είχε μία δύσκολη πορεία μέσα από την σοβαρή ασθένεια και τον θάνατο της συζύγου του , φέτος, το 2022.

Βρίσκω ιδιαίτερα συγκινητικό αλλά και ενδιαφέρον το ότι έχει καταγράψει στην προσωπική του ιστοσελίδα ένα  φωτογραφικό λεύκωμα για την σύζυγό του και την κοινή τους ζωή και, σε ένα άλλο κεφάλαιο,  περιγράφει  με λεπτομέρειες -σχεδόν ακραία ρεαλιστικές- την  αρρώστια της αγαπημένης συζύγου και το τέλος της.

Δεν ξέρω ακριβώς γιατί, αλλά πιστεύω ότι γράφει ιστορία ο Πέτρος Χαριτάτος με αυτό που έκανε.

Περιγράφει με ανατομική ακρίβεια και ψυχραιμία μια ιατρική περιπέτεια από την πλευρά του αρρώστου και του συντρόφου του. Είναι κάτι πρωτόγνωρο αυτό να γίνεται όχι μόνο με κείμενο αλλά και με εικόνες και να δημοσιοποιείται στο διαδίκτυο. 

Δεν το θεωρώ καθόλου κακό και καθόλου σκληρό.

 Το θεωρώ σαν ένα εξαιρετικό εργαλείο να καταλάβουμε κι εμείς οι γιατροί αλλά και η κοινωνία τι σημαίνει η κάθε μιά ασθένεια. Γιατί η ασθένεια δεν είναι ένα πράγμα.

 Υπάρχουν  πολλές διαφορετικές αρρώστιες που προκαλούν πολλές διαφορετικές περιπέτειες και πολλές διαφορετικές εμπειρίες.

Και αυτές τις εμπειρίες, καλό είναι να τις κατανοήσουμε.

 Να κατανοήσουμε για να αποκτήσουμε την απαιτούμενη ενσυναίσθηση,  για να μπορέσουμε να μπούμε μέσα στην φύση της ασθένειας όπως αυτή βιώνεται από τον ασθενή. 

Διότι μόνο  μια βαθύτερη κατανόηση θα μας οδηγήσει σε μιά ουσιαστική σχέση με τον άρρωστο και , τελικά, σε μιά ουσιαστική και ανθρώπινη προσέγγιση  της θεραπείας…

ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ, ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ:

https://petrosharitatos.wordpress.com/abyssos-exo-mesa/pix-aline/synoptiko/

 

ΣΚΗΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ¨ ΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ:

(ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΚΛΙΚ ΚΑΘΕ ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ)

https://petrosharitatos.wordpress.com/abyssos-exo-mesa/slow-cancer/

Ο ΙΑΤΡΟΣ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΑΥΣΙΠΟΝΟ

Η  ασθένεια κακοποιεί τον άρρωστο και η ιατρική κακοποιεί τον γιατρό: 

όχι μόνο γιατί δίνει συνεχή αγώνα ενάντια στην φθορά, τον πόνο και τον θάνατο,  αλλά, και γιατί αντιμετωπίζει συνεχώς τα συνοδά κοινωνικά προβλήματα.

Κοινωνικά προβλήματα  που, αν και δεν είναι εντός της ιατρικής αρμοδιότητος, μπλέκουν αναπόφευκτα με το ιατρικό έργο.

Φτώχεια και αρρώστεια.

Μοναξιά και αρρώστεια.

Αποξένωση και αρρώστεια.

Αποξένωση?

…ναι, αποξένωση: όταν γίνεσαι «ξένος».

Να σε κάνει «ξένο» η οικογένειά σου, τα παιδιά σου, γυναίκα σου, η ερωμένη σου, η πατρίδα σου.

Ξένος από ανάγκη, ξένος με το ζόρι.

Ξένος τόπος, ξένη γλώσσα, ξένες συνήθειες, ξένες εικόνες, ξένος ουρανός, ξένο τοπίο.

Αλλο να έχεις εγκεφαλικό στον τόπο σου και άλλο στον ξένο τόπο.

Άλλο πράγμα να έχεις χρόνια αρρώστεια -που θέλει φροντίδα και παρηγοριά-  και να είσαι με μιά οικογένεια που σε υποστηρίζει,  και, άλλο πράγμα να είσαι μόνος, γέρος… και ξένος.

Η διαχείριση  του πόνου και της ανημπόριας είναι παράπλευρα έργα του κυρίως ιατρικού.

Η φτώχεια τα διηθεί όλα αυτά σαν τοξικό δηλητήριο και τα κάνει ανυπόφορα.

Πιάνω τον εαυτό μου να υπολογίζει τι μπορεί να αντέξει οικονομικά ένας φτωχός με δισκοκήλες στον αυχένα και μυελοπάθεια: 

…πότε να γίνει η μαγνητική? 

…όταν θα μπορεί να πάει στην Αθήνα σε δυό μηνες που θα την κάνει με 70€ συμμετοχή ?

…ή τώρα χωρίς ΕΟΠΥΥ που θα δώσει  240€?

Τώρα?

…μα, τώρα, η δουλειά δεν παίρνει αναρρωτικές και διακοπές: 

αυτά σημαίνουν απόλυση… και η απόλυση σημαίνει πείνα…

Πείνα  για τον εργάτη και για την οικογένειά του στην Αίγυπτο.

Όλα είναι μιά διαπραγμάτευση ανάμεσα στην ανάγκη της εργασίας και στην ανάγκη της υγείας.

Η γυναίκα με τα κουτσούβελα στην Αίγυπτο περιμένουν το μηνιάτικο.

Ο μπαμπάς θα κάνει υπομονή.

Θα δουλέψει στο καίκι, θα φάει στο καίκι, θα κοιμηθεί στο καίκι.

Υγρασία? 

…αστεία, έ?

Καίκι - σπίτι, χειμώνα καλοκαίρι.

Οι κοιλιές διατάζουν.

Οι δισκοκήλες ας περιμένουν.

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΤΙΠΑΘΟΥΝ ΤΙΣ ΓΑΤΕΣ

 

…όταν ήμουνα αγροτικός γιατρός, έμενα σε ένα σπίτι που ο σπιτονοικοκύρης είχε ένα μεγαλόσωμο σκύλο τρομερά κοκκαλιάρη και πεινασμένο, και κανά δυό γάτες, πειναλέες και αυτές.

Τότε δεν ήταν  τις μόδας οι σκυλοτροφές  , ιδιαίτερα στα χωριά. Απλά έδιναν στο σκύλο τίποτε κόκκαλα, αλλά, προφανώς,  δεν αρκούσαν για να τραφεί επαρκώς.

Εγώ του ´δινα πότε-πότε κανα στήθος κοτόπουλου, που δεν μου αρέσει, αφού προτιμώ τα πόδια.

Αλλά, πάλι πείναγε.  

Πιό πεινασμένο σκύλο δεν έχω ξαναδεί.

Τον λυπόμουνα τον κακομοίρη… αλλά δεν με έπαιρνε και να παρέμβω, μην παρεξηγηθεί ο ιδιοκτήτης.

Μια μέρα πέταξα στα σκουπίδια μια φρατζόλα ξερό ψωμί, που την είχα ξεχάσει καιρό, και είχε γίνει σκληρή σαν πέτρα.

Δεν την μάσαγε ούτε κροκόδειλος.

Ε, λοιπόν,  ο σκύλος,  την έφαγε σαν λουκούμι.

Μιά άλλη μέρα, μου είχε περισέψει ένα θαυμάσιο κριθαρότο θαλασσινών που είχα φτιάξει: εκτός απο κριθαράκι είχε μικρά  κομμάτια καλαμάρι, χταπόδια και μύδια αλλά είχε και χορταρικά, κρεμμυδάκια κλπ.

Απλά είχε κρυώσει και δεν ήθελα να το φάω και είπα να το δωσω στην γάτα, εξ ίσου πειναλέα και αυτή με τον σκύλο.

Ε λοιπόν, η κυρία γάτα έδειξε λίγο ενδιαφέρον, έφαγε με το ζόρι ένα δυό κομματάκια χταπόδι που προεξείχαν και το υπόλοιπο, που ήταν ωραιότατο και μύριζε θάλασσα, το περιφρόνησε.

Αυτό με έβαλε σε σκέψεις:

 αφού και τα δύο ζώα είνα σαρκοφάγα, γιατί το ένα έγινε και φυτοφάγο ενώ το άλλο όχι?

Εξ ίσου πεινασμένα ήταν.

Η διαφορά στον χαρακτήρα τους είναι εμφανής: 

ο σκύλος κάνει εκπτώσεις, υποχωρήσεις και συμβιβασμούς.

Θα παρακαλέσει, θα ικετέψει, θα υποστεί εξευτελισμούς.

Η γάτα όχι.

Είναι ασυμβίβαστη, ανυποχώρητη και περήφανη.

Αν θέλεις να δώσεις , δώσε. 

Δεν θα σε προσκυνήσει.

Δεν ξέρω πιό είδος από τα δύο θα επιβιώσει πιο εύκολα σε περίοδο λιμού.

Η γάτα ίσως πεθάνει... πάντως, θα πάει πιό αξιοπρεπώς.

Ξεροκόμματα δεν καταδέχεται.

Ούτε πρόβατα προσέχει ούτε κάνει τον σεκιούριτι.

Θα φάει ποντικό επειδή τον γουστάρει, όχι για να σε ευχαριστήσει εσένα.

Σκύλος ή γάτα?

Ιδού η απορία.

Νομίζω πως πρέπει να εμπνευστούμε από τις γάτες.

Όταν κάποιος υπουργός πάει να ψηφίσει ένα νομοσχέδιο που μας πιάνει τον κώλο, του αξίζει να του δώσουμε μιά γερή γρατζουνιά.

Αν το παίξουμε σκύλοι και περιμένουμε να μας πετάξει κάνα ξεροκόμματο, χαθήκαμε.

Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΥ

 Ακόμη δεν έχω αποφασίσει αν   είμαι κάποιος  που μοιάζει περισσότερο με γιατρό ή κάποιος που μοιάζει πιό πολύ με αθλητή: το σίγουρο πάντως είναι ότι έχω αθλητική ψυχολογία.

Από τότε που ξεκίνησα ειδικότητα σε ένα πολύ απαιτητικό νοσοκομείο, πιέζομαι αφόρητα γιατί προσπαθώ να πετύχω ταυτόχρονα δύο στόχους: από τη μια να ΚΑΝΩ τη δουλειά μου επαρκώς, και από την άλλη να ΜΑΘΩ τη δουλειά.

Είναι δύο δύσκολοι και διαφορετικοί στόχοι : 

να προσπαθείς να διακινήσεις  τους άρρωστους σου, να τους ψάξεις, να τους φροντίσεις και, ταυτόχρονα,  να οικοδομήσεις  την γνώση πάνω σε ένα ολόκληρο τομέα.

Δεν έχω σχεδόν καθόλου ελεύθερο χρόνο… 

…Και όταν έχω,  ελάχιστο,  έχω ενοχές μήπως και δεν κάνω το καθήκον μου… 

Μήπως αφήνω εκκρεμότητες… 

Μήπως δεν φροντίζω όπως πρέπει την εκπαίδευση μου…

 …μήπως καταντήσω αργότερα ένας τρισάθλιος, ένας προβληματικός, ένας ανεπαρκής γιατρός.

Δεν είναι μόνο το σώμα αλλά ούτε και  μόνο το μυαλό, που πρέπει να χρησιμοποιήσω : είναι και τα δύο.

Το μυαλό , είναι βασικά, που κάνει την πιο πολλή δουλειά αλλά,  αν δεν φιλοξενείται σε ένα ανθεκτικό σώμα μπλοκάρει και δεν μπορεί να λειτουργήσει. 

Γιαυτό,  νιώθω σαν αθλητής.

Υπάρχουν στιγμές στην εφημερία που νιώθω τόσο κουρασμένος, τόσο εξαντλημένος, τόσο εκνευρισμένος που, τελικά,  και το μυαλό μου αρνείται να λειτουργήσει μέσα σε ένα σώμα που τα έχει παίξει. 

Ένα σώμα ιδρωμένο,  ξεθεωμένο και άυπνο… ένα σώμα με υπογλυκαιμία, πεινασμένο,  που κατουριέται  και δεν έχει χέσει τρεις μέρες. 

Ένα σώμα που έχει ξεχάσει να κάνει σεξ…

…και όταν κάνει,  το κάνει γρήγορα, βιαστικά, ψυχαναγκαστικά, κακομοίρικα, αναποτελεσματικά.

Ένα σώμα που έχει κι αυτό την ανάγκη για μια σωστή αγκαλιά και που δεν τη βρίσκει  σχεδόν ποτέ. 

Και όταν την βρεί, δεν έχει την κατάλληλη ψυχολογία να χαλαρώσει  μέσα της. 

Γιατί και η βιαστική αγκαλιά, είναι σαν ένα γεύμα φάστφουντ: 

νομίζεις   πως  χόρτασες  και σε μιά ώρα πεινάς..

Το πρόβλημα μου είναι τα Χριστούγεννα. 

Γενικά οι γιορτές είναι πρόβλημα. 

Το να είμαι μόνο ένα κορμί που περιφέρεται πέρα δώθε σε μια τεράστια πόλη χωρίς γονείς, χωρίς φίλους, χωρίς έρωτα, χωρίς παρέα, χωρίς πραγματική ζωή , είναι απαίσιο.

…αλήθεια, πού είναι  όλοι?

«μακριά».

Η ζωή είναι το νοσοκομείο και οι συνάδελφοι?

 …μόνο που τους βλέπω, εκνευρίζομαι.

Όλοι τους είναι   μια εικόνα του εαυτού μου.

Τους βλέπω και είναι σα να βλέπω το είδωλό μου στον καθρέφτη.

…και βλέπω  ένα μάλλον θλιβερό είδωλο.

Βέβαια,  η πραγματική δυστυχία είναι οι ασθενείς… οι οποίοι παρεπιπτόντως,  με βλέπουν σαν θεό. 

Έχω αυτό το προνόμιο: ασχολούμαι με ακόμη πιο δυστυχισμένους από μένα.

Αυτό κανονικά θα έπρεπε να είναι ανακουφιστικό, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. 

Το ότι η δυστυχία του κόσμου είναι απέραντη, δε με παρηγορεί και τόσο ώστε να μη νιώθω την δική μου δυστυχία. 

Από τα βασικά μου προβλήματα -το πιο σημαντικό-  είναι ότι, δυστυχώς, η ιατρική είναι απέραντη και, παρά το ότι προσπαθώ σαν μάλακας και διαβάζω συνεχώς για να καλύψω κατά το δυνατόν τα κενά μου, αυτά δεν καλύπτονται. 

Τέχνη  μακρά, βίος βραχύς.

Το καλύτερα κρυμμένο μυστικό των γιατρών, είναι η αίσθηση ανεπάρκειάς τους.

Μπροστά σε ένα  τέτοιο μεταβαλλόμενο χάος,  καθένας που έχει λίγο μυαλό,  νιώθει ανεπαρκής. 

Η διαχείριση του άγχους νομίζω ότι είναι ένα από τα προαπαιτούμενα για να ασκήσεις την ιατρική. 

Όλοι οι μεγαλογιατροί, αυτοί που φαίνονται να έχουν ακλόνητη αυτοπεποίθηση, στην ουσία είναι επιτυχημένοι επειδή μπορούν και κρύβουν το άγχος τους.

Αυτό διαπιστώνω,  εγώ τουλάχιστον,  παρατηρώντας τους διευθυντές και τους καθηγητές μου: 

αν εξαιρέσω τους τελείως κοκορόμυαλους που έχουν  την αυτοπεποίθηση του ηλίθιου, όλοι οι υπόλοιποι είναι ανασφαλείς  αλλά το κρύβουν καλά. 

Δεν ξέρω αν το ίδιο συμβαίνει και με τους εραστές:  

η αυτοπεποίθηση βοηθάει ή η ανασφάλεια?

…βγάλε ακρη.

Χριστούγεννα. 

Μια ακόμη μεγάλη γιορτή που την πέρασα εντελώς μόνος. 

Πρέπει να το συνηθίσω αυτό: 

η δουλειά μου είναι μια δουλειά μοναχική και εάν δεν το πάρω χαμπάρι νωρίς, θα υποφέρω πολύ στο μέλλον.

Από τώρα  που είμαι νέος πρέπει να συνηθίσω τις κακουχίες της δουλειάς.

Έκανα και τη βλακεία να φύγω από τη μια μεγαλούπολη και να πάω εκδρομή  σε μία άλλη μεγαλούπολη. 

Οι μεγαλουπόλεις είναι σαν τους καρκινικούς όγκους: αναπτύσσονται ταχύτατα στην περιφέρεια,  διηθούν τους πέριξ ιστούς (προάστια) και καταβροχθίζουν άναρχα κάθε υγιή ιστό που τις  περιβάλλει. 

Οι καλλιεργημένες εκτάσεις, η ωραία φύση, τα γύρω χωριουδάκια, όλα αφανίζονται απο την καρκινική αστικοποίηση.

Και το κέντρο του όγκου, νεκρώνεται.

Όπως η καρκινικοί όγκοι νεκρώνονται στο κέντρο τους, έτσι και οι μεγαλουπόλεις νεκρώνονται στο κέντρο τους από κάθε υγιή  δραστηριότητα.

Φεύγουν οι φυσιολογικοί άνθρωποι  και εγκαθίστανται  όλα τα λούμπεν στοιχεία.

Και να μαι και εγώ στο κεντρο μιάς μεγαλούπολης.

Μόνος.

Φαίνεται πως είμαι και εγώ, ένα λούμπεν στοιχείο. 

Πλάκα έχει που με εκτιμούν και με θαυμάζουν οι ασθενείς μου.

Μονο που δεν ξέρουν πόσο λούμπεν τύπος  είμαι.

Ο ΥΠΕΡΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΕΙΔΟΣ ΑΠΑΤΕΩΝΑ

Ένας γιατρός πρέπει να είναι αισιόδοξος ή  απαισιόδοξος; 

Ένας στρατηγός πρέπει να είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος; 

Ένας πολιτικός πρέπει να είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος; 

Ένας μπακάλης πρέπει να είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος;

Για τον μπακάλη,  θα έλεγα, ότι δεν έχει σημασία, όταν πουλάει σαρδέλες, να είναι ούτε αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος.

Για τον πολιτικό θα έλεγα  ότι καλύτερα είναι να είναι αισιόδοξος… διότι ο αισιόδοξος παίρνει πρωτοβουλίες, έχει όραμα, κάνει σχέδια, δρα. 

Αρκεί να μην κοροιδεύει.

Αν ο πολιτικός είναι απαισιόδοξος, θα κάθεται να κλαίει την μοίρα του και, στο τέλος,  δεν θα κάνει τίποτα.

Άσε που θα μεταδώσει την απαισιοδοξία και τους πολίτες που θα αδρανοποιηθούν και αυτοί.

Για το στρατηγό, θα έλεγα ότι, καλό είναι να είναι από μέσα του ρεαλιστής και απ´ έξω αισιόδοξος: 

 …ρεαλιστής, ώστε να κάνει σωστή εκτίμηση των συνθηκών του στρατεύματος και του επικείμενου πολέμου… αλλά καλό είναι να δείχνει αισιόδοξος,  ούτως ώστε να κρατάει υψηλό το ηθικό των στρατιωτών του.

Το ίδιο θα έλεγα και για το γιατρό: καλό είναι να είναι ρεαλιστής αλλά πρέπει να δείχνει και κάποια ελαφριά αισιοδοξία γιατί, αλλιώς, θα πιάσει απελπισία τον ασθενή.

Δυστυχώς είναι πολύ λεπτό το όριο ανάμεσα στην αισιοδοξία και στο παραμύθιασμα: 

αν η πρόγνωση είναι κακή,  το σωστό είναι ο γιατρός να περιγράψει την κατάσταση ως έχει. 

Αν ο γιατρός δείχνει πολύ παραπάνω αισιόδοξος απ´ ό,τι επιτρέπει η κατάσταση του ασθενούς, απομακρύνεται απο την αισιοδοξία και πλησιάζει το παραμύθιασμα αφού πουλάει μη ρεαλιστικές ελπίδες.

Κακό πράγμα.

Σήμερα θεωρείται ανήθικο αυτό  και μπορεί να έχει και νομικές συνέπειες.

Παλιότερα όμως, οι γιατροί έλεγαν παραμύθια στον άρρωστο.

…από ανθρωπιστικούς λόγους: εθεωρείτο επιτρεπτό.

…πχ αν είχαν ένα καρκινοπαθή τελικού σταδίου, δεν του έλεγαν ότι δεν έχει ελπίδα.

Του έλεγαν ότι πάντα υπάρχει ελπίδα,  ότι ο Θεός είναι μεγάλος και ότι η επιστήμη συχνά  βρίσκει λύσεις, έστω και την τελευταία στιγμή.

Ακόμη και σήμερα στο διεθνή τύπο -ακόμα και το ιατρικό- βλέπω συνεντεύξεις διακεκριμένων γιατρών που συνεχώς λένε ότι «γίνονται έρευνες» που «σύντομα» θα δώσουν λύση σε τρομερές, ανίατες παθήσεις.

Και δώστου βλαστοκύτταρα… και δώστου μονοκλωνικά αντισώματα…( διά πάσαν νόσον) και δώστου πρωτοποριακά χειρουργεία και δεν ξέρω τι άλλο.

Και μετά, στην πράξη, συνήθως οι ελπίδες περιορίζονται ή ξεφουσκώνουν τελείως. 

Στην πραγματικότητα από την μιά θαυμάζω και από την άλλη αηδιάζω με τους γιατρούς που βρίσκουν την άνεση να λένε αισιόδοξες εκφράσεις χωρίς να λένε ακριβώς ψέματα. 

Σαν τους πολιτικούς, και αυτοί  παρουσιάζουν μιά φτιασιδωμένη  πραγματικότητα με φράσεις και λέξεις σοφά μελετημένες.

Λέξεις ειδικά διαλέγμένες και τοποθετημένες στις ομιλίες τους,  για να διακινούν το συναίσθημα.

Από την άποψη αυτή , η ιατρική είναι ένα είδος πολιτικής: 

πολιτικής με ένα άτομο αντί με ένα πλήθος. 

Αλλά, έτσι, μαθαίνουν σιγά σιγά στην πολιτική υποσχεσιολογία και οι γιατροί, τους γίνεται συνήθεια…

…και καταλήγουν  δήμαρχοι, περιφερειάρχες  και βουλευτές.

Είναι πιό εύκολο , αντί να ιδρώνουν απο την αγωνία στα ΤΕΠ, να βγάζουν το ψωμί τους μιλώντας… 

Συνήθως, λίγες δεκάδες φράσεις-κλισέ, αρκούν.

ΟΔΗΓΟΣ ΚΑΛΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

…το νοσοκομείο είναι όπως η εκκλησία και το νεκροταφείο: 

χώρος πόνου, αγωνίας και περισυλλογής.

Μιά μετρημένη συμπεριφορά είναι αναγκαία για να μην προσβάλλει και ενοχλήσει τόσο κόσμο - τους ασθενείς και τους συγγενείς τους- που υποφέρουν.

Θυμάμαι, όταν ήμουν ως ασθενής σε μονάδα αυξημένης φροντίδας στο Αττικόν, μαζί με καμμιά δεκαριά άλλους αρρώστους, πόσο με είχαν ένοχλήσει τα θορυβώδη γέλια, τα σεξουαλικά αστεία και οι αναφορές σε παλιές διακοπές του ειδικευόμενου γιατρού που ειχε εφημερία και των νοσηλευτριών.

Δυνατές φωνές, χαχανητά, ατμόσφαιρα καφετέριας.

Μια ευπρεπής εμφάνιση επίσης ενδείκνυται.

…όχι για να παραστήσουμε τους σοβαρούς αλλά για να δώσουμε το σημάδι ότι σεβόμαστε τον άνθρωπο , ότι σεβόμαστε τον χώρο, ότι σεβόμαστε  την εργασία  μας:  

ότι είμαστε σοβαρά και ισορροπημένα άτομα και ότι είμαστε σοβαροί επαγγελματίες.

 …ότι δηλαδή  δεν είμαστε λαλημένα όντα που σκέφτονται πιό πολύ το χέβι μέταλ απο την ιατρική και την νοσηλευτική.

Τα μηνύματα, μετράνε.

Εγώ πχ θεωρώ πως  ένας τύπος γεμάτος τατουάζ είναι πιθανό πρεζόνι και ισως έχει ηπατίτιδα: με απωθεί και δεν τον θέλω για μάγειρα στο εστιατόριο που θα μου κόψει την σαλάτα.

Ούτε μια νοσηλεύτρια με νυχάρες σαν της Κιμ Καρντάσιαν πιστεύω ότι μπορεί να τις  έχει πολύ καθαρές:  δεν θέλω αυτήν να μου βάλει φλεβοκαθετήρα, θέλω μία με κομμένα , καθαρά νύχια.

Θυμάμαι ένα νεαρό  γιατρό που εκτός από ένα μεγάλο …κώτσο στο κεφάλι, φόραγε συνεχώς μόνο μαύρα ρούχα.

Για τον …κώτσο δεν τόλμησα να πω κάτι αν και έβλεπα τις γριούλες και τα γεροντάκια να τον κοιτάνε με δέος.

Για τα μαύρα ρούχα  είπα ότι είναι πένθιμα και δίνουν μήνυμα θανάτου και φοβίζουν τους ασθενείς…(άσε που δεν φαίνεται η βρώμα πάνω τους).

Δεκάρα δεν έδωσε, φυσικά.

Ούτε και ιατρική μπλούζα φόρεσε ποτέ.

Γιατροί που καπνίζουν μέσα στο νοσοκομείο - ακόμη και στα ΤΕΠ!- γιατροί που τρώνε σάντουιτς και εξετάζουν ταυτόχρονα, που τεντώνονται σαν γάτες, που παίζουν κομπολόγια, που έχουν εμφάνιση πολύ εξεζητημένη: από γεροχίπις των σέβεντις μέχρι μπαργούμεν στα σκυλάδικα της Λιοσίων.

Ασε που θα τολμήσω να κάνω και την υπόθεση ότι δεν είναι μόνο ναρκισσιστικό το αίτιο της προκλητικής εμφάνισης: είναι και σαδιστικό.

Είναι άσκηση εξουσίας.

…είναι σαν να λές στον άρρωστο άνθρωπο που έρχεται φοβισμένος και σε βλέπει σαν σωτήρα, ότι, «ναι ρε, εγώ που είμαι σαν κλόουν, εγώ  είμαι ο γιατρός σου… και να το πάρεις απόφαση!»

«Θα με αποδεχτείς και εμένα μαζί με τις ιδιορρυθμίες μου γιατί  με έχεις ανάγκη!»

Καταλαβαίνω βέβαια, ότι η αμφίεση είναι μέρος έκφρασης της προσωπικότητας και, ως εκ τούτου, είναι κάτι το οποίο πρέπει να γίνεται σεβαστό από τους υπόλοιπους… 

….εφόσον δεν είναι προσβλητική.

….πχ  όκ…να βάζουν αιλάινερ στο μάτι και δωδεκάποντο στο πόδι οι τρανσέξουαλ  και αλλά όχι  την Παναγία πάνω στο βρακί τους.

Αλλά στο χώρο εργασίας ρε γαμώτο, πρέπει να κρατάμε και κάποιες σταθερές συμπεριφορές…

…συμπεριφορές οι οποίες να εκπέμπουν τα σωστά μηνύματα. 

Δεν πάμε στο νοσοκομείο για να εκφράσουμε τα ιδιαίτερα χούγια της προσωπικότητάς μας αλλά  για να κάνουμε μια απαιτητική και ευαίσθητη εργασία.  

…καλό είναι, στα πλαίσια αυτής της εργασίας,   να εμπνέουμε εμπιστοσύνη και  ηρεμία στον ταλαίπωρο  που ήρθε για να τον βοηθήσουμε.

Η ατομικιστική αυτολατρεία και ο σχετικός εγωκεντρικός δικαιωματισμός, έχουν μετατραπεί σε απλή, αυθεντική γαιδουριά.

ΦΤΙΑΞΕ ΤΗΝ ΔΥΣΤΥΧΙΑ ΣΟΥ ΟΣΟ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΠΟΡΕΙΣ

 Fiction Story

Καθε μέρα με συναντούν ενα σωρό δυστυχισμένοι. 

Οχι ότι εγω είμαι ευτυχισμένος. Κάθε άλλο. 

Δεν παριστάνω την πράσινη όαση μεσα στην ξερή Σαχάρα. Αλλά θα έλεγα πως ειμαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Δεν έχω να παινευτώ για μεγάλες ευτυχίες ή δυστυχίες. Για  σπουδαίες επιτυχίες ή αποτυχίες. Για υπέροχες περιπέτειες ή για ασυνήθιστες συμφορές. 

Αλλά ας μην μιλήσουμε για μένα. Δεν είμαι το θέμα. Δεν έχει νόημα. Ας πουμε καλύτερα για αυτά που βλέπω. Αυτά που πιστεύω πως έχουν ενδιαφέρον.

Ενας γιατρός ακούει πολλες ιστορίες. Ειδικά αν "τσιγκλίσει"τους ανθρώπους να τις πουν. Οι πιο πολλοί άνθρωποι έχουν ανάγκη να μιλήσουν. Εχουν ανάγκη να ακουστούν.

Ο γιατρός δεν ακούει μόνο συμπτώματα. Δεν ακούει μόνο για βήχες, αυπνίες και πονοκεφάλους. Ακουει ανθρώπους με βήχες , ανθρώπους με αυπνίες και ανθρώπους με πονοκεφάλους.

Είναι μια τεράστια διαφορά. Δεν υπερβάλλω. 

Αλλο πονοκέφαλος γενικά και άλλο πονοκέφαλος με πρόσωπο. 

Ο πονοκέφαλος είναι μια έννοια, μια "εννοιολογική κατασκευή".

 Για να συννενοούνται οι άνθρωποι μεταξύ τους. 

Για να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο,  έφτιαξαν έννοιες. 

Εφτιαξαν και την έννοια του πονοκεφάλου. 

Ισως φλυαρώ. Αλλά νομίζω πως πρέπει.

Αν ο πονοκέφαλος είναι μία λέξη, ο άνθρωπος με πονοκέφαλο είναι μία  ομιλούσα και κραυγάζουσα σάρκα. 

Ενα ζωντανο ον ,σαν και μένα , που υποφέρει και που ελπίζει να το βοηθήσω. 

Ειναι διαφορετικό. Είναι ένα πραγματικό γεγονός. 

Ενα μικρό δράμα που παίζεται μπροστά στη μύτη μου.

Ομιλούσα πονεμένη σάρκα που λέει   πονεμένες, πραγματικές ιστορίες. 

Πρέπει  βέβαια να θέλεις να τις ακούσεις. 

Αν το θέλεις, αυτές θα ξεχυθούν  μπροστά σου. 

Ζεματιστές.

Η Ρένα πλησιάζει τα σαράντα .

 Την  παρακολουθώ για χρόνιες κεφαλαλγίες.  Ειναι ιδιωτική υπαλληλος και εργάζεται πολλές ώρες και με μεγαλη πίεση. Παίρνει χίλια εκατοπενήντα ευρω τον μήνα και δουλεύει πενήντα ώρες την εβδομάδα. 

Ειναι μια αρκετά όμορφη νέα γυναίκα. Κάπως κουρασμένη βέβαια. Σωματικά και ψυχολογικά. 

Η Ρένα  πάντα πίστευε στον εαυτό της. Οτι είναι  κάτι  ξεχωριστό. Στην επαρχιακή πόλη που μεγάλωσε, ένιωθε να έχει αρκετή προσοχή. Ηταν όμορφη, σχετικά εύπορη  και καλή μαθήτρια.  

Στο σπίτι χαιδεμένη. Στο σχολείο οι καθηγητές την συμπαθούσαν για την ευγενεια και την επιμέλειά της . Οι συμμαθητές -όλα τα αγόρια-  για την ομορφιά και το νάζι της. Τα κορίτσια λιγότερο.

 Ηλθε στα δεκαοκτώ της στην Αθήνα για να σπουδάσει Κοινωνιολογία στο Πάντειο  Πανεπιστήμιο στο οποίο πέρασε με τις Πανελλήνιες εξετάσεις. Εκεί, επηρρεασμένη απο τις απόψεις  του καθηγητών  Γιώργου Βέλτσου, Φωτεινής Τσαλίκογλου και Θάνου Λίποβατς , διαμόρφωσε  μια προσωπικότητα που θα λέγαμε ότι χαρακτηρίζεται απο έναν αριστερό προοδευτικό ελιτισμό και από μια κριτική προσεγγιση στις κατεστημένες μικροαστικές και παραδοσιακές αξίες.

Η Ρένα έχει πονοκεφάλους. Συχνούς, δέκα με δεκαπέντε μερες το μήνα. Νοιώθει ένα σφιξιμο γύρο απο το κεφάλι. Μια "μέγγενη" να την "σφίγγει". Και μαζί ένα βάρος, μια θολούρα. Αν δυναμώσει η μέγγενη, πρέπει να πάει να ξαπλώσει.

Εχει δώδεκα χρόνια  δεσμό με τον Αντώνιο Καρατρομπούκη, πενηνταπέντε ετών, αναπληρωτή καθηγητή χειρουργικής, διαζευγμένο με δυο παιδια , δεκατεσσάρων και δεκακτώ ετών αντιστοίχως. Η Ρένα  λατρεύει τον Καρατρομπούκη.  Ετσι δηλώνει τουλάχιστον. Στα δώδεκα χρόνια έχει  κανει κάμποσους ενδιάμεσους δεσμούς με νέους της ηλικίας της. Αλλα πάντα  επέστρεφε  στον Καρατρομπούκη. . Νιώθει σημαντική μαζί του, λέει.Την πήγε ταξίδια σε εξωτικές χώρες. Σε συνέδρια.  (Οταν  βέβαια δεν παίρνει  μαζί του  καμμιά φιλόδοξη ειδικευόμενη). Μάλιστα  είχαν παρουσιάσει και εργασία μαζί. Ειχε βάλει  το όνομα της Ρένας  σε μια εργασία με κοινωνιολογική διάσταση. Η Ρένα βοήθησε στην επεξεργασια των δεδομένων της έρευνας με θέμα "Το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των πασχόντων απο αιμορροιδες του πρωκτού στον γενικό πληθυσμό της νησιωτικής Ελλάδος". Πήγαν μαζί Μύκονο, Πάρο και Σαντορίνη για τις ανάγκες τις έρευνας. Επιτόπια έρευνα.

 Αν και δεν ήταν αυστηρά μεσα στο ιατρικό πλαίσιο θεραπείας των πονοκεφάλων, είχα επισημάνει  στην Ρένα  ότι , καθώς οι πονοκέφαλοί της επιδεινώνονταν από το στρες, ίσως έπρεπε να τακτοποιήσει και τα προσωπικά της σε μια πιο υγιή και "λειτουργική βάση" με στόχο την δημιουργία μιας καλής οικογένειας. Τι να πω? Οτι η μεγαλομανία της με τον σπουδαίο μεσήλικα Καρατρομπούκη εμοιαζε αδιέξοδη μετά απο δώδεκα χρόνια  "δεσμού"?  

Τα έλεγα έμμεσα και κομψά. 

Μπούρδες.

 Αντί  να βρει  κανένα γεροδεμένο και τίμιο παληκάρι,  με μηχανή μεγάλου κυβισμού, έτρεχε με τον παρακμιακό Καρατρομπούκη. 

Την συνάντησα πρόσφατα στο ισόγειο μιας ιδιωτικής κλινικής όταν πήγα να δω έναν ασθενή. 

Τι κανεις εσύ εδώ? την ρώτησα. 

"Εχουμε ερθει με τον Αντώνη να κάνουμε κάτι εξετάσεις",  μου απάντησε.

"Να κάνουμε", σημείωσα εγώ με το μυαλό μου, διασκεδάζοντας. 

Ο πληθυντικός της παραμελημένης ερωμένης . 

Ολα τα κάνουν  μαζί με τον "αγαπημένο". Δύο σώματα,  μια ψυχή. Λένα Μαντά , live.

Τι εξετασεις? ρώτησα εγώ. 

"Αναιμία . Χανει αίμα απο το ορθό , μάλλον". 

Χάνει αίμα ο Καρατρομπούκης? είναι δυνατόν? αυτός συνήθως  το πίνει, σκέφτηκα  με κακοήθεια.

"Ναί, έχουμε πρόβλημα" , συνέχισε  πάλι στον πρώτο πληθυντικό της αγάπης.

 "Τον έστειλε εδώ ο Στρόφιγγας,  ο Ακαδημαικός, ξέρεις. Εχει μετοχές εδώ". 

Και βέβαια  ήξερα.  Ολη η ιατρική κοινότητα της Αθηνας, ήξερε. 

Ο Καρατρομπούκης  ηταν εικοσιπέντε χρόνια προστατευόμενος  του Στρόφιγγα. Εικοσιπέντε ολόκληρα χρόνια έγλειφε επιμελώς τον κώλο του κυρίου  καθηγητή. Του έβγαζε  την λάντζα και παράλληλα του ήταν πιστός. 

Κυρίως αυτό. Και η αφοσίωση πρέπει να αμείβεται,  έστω και καθυστερημένα.  

Ετσι ο καραμέτριος Καρατρομπούκης , εγινε με δέκα χρόνια γλυψιμο, Λέκτορας . Με οκτω επιπλέον , επίκουρος. Και με άλλα επτά , αναπληρωτής. 

Τρομερός ο Στρόφιγγας. Είχε διασυνδέσεις παντού, με ολα τα κόμματα, αριστερά και δεξιά. Την Εκκλησία και τους Μασσόνους. Πρώην Αντιπρόεδρος  της "διεθνους ιατρικής ενωσης για  την ειρήνη" ,που ηταν οργανο της τότε σοβιετικης ενωσης. Και παραλληλα , ακάματος , να ιδρύει ή να συμμετέχει σε Μη Κυβερνητικές  Οργανώσεις (ΜΚΟ): για την Οικολογία, τον Αφοπλισμό, την κατάργηση των Ναρκών  και την προστασία της μεσογειακής φώκιας στην Σκόπελο.  (Που ηταν και ο τόπος καταγωγής του).

Εφτιαξε τρεις ή τέσσερις   επιστημονικές "αστικές  μη κερδοσκοπικές" εταιρείες για  να τραβάει τα απίστευτα ευρωπαικά ερευνητικά κονδύλια. Λέγανε μάλιστα κάποιοι κοροιδευτικά πως ο πρώτος στην Ιατρική που άνοιξε διάπλατα τις  ...στρόφιγγες του Ευρωπαικού χρήματος, ήταν ο  Στρόφιγγας!

Μετα απο εικοσιπέντε χρόνια ξεσκονίσματος και μικρών ή μεγαλύτερων καψονιών και εξευτελισμών, ο Καρατρομπούκης απολάμβανε την μικροεξουσία και τις απολαβές  της θέσης του και παραλληλα ζέσταινε την Εδρα για τον γυιό του Στρόφιγγα  που ήδη ήταν νέοτατος επίκουρος και ανέβαινε ταχύτατα. Η Ρένα ήταν ενήμερη της πορείας  της πολύπαθης αυτής καριέρας. Εξ άλλου ένιωθε ότι η καρριέρα του ήταν και δική της.

Αίμα απο το ορθό? ρωτησα και πάλι σκεπτικός. Λες να είναι τίποτα κακό? Εχει κάνει κολονοσκόπηση? 

Τρεις! Υπάρχει σοβαρή υποψία κακοήθειας, λένε. 

Τι λες! Ειπα εγώ προβληματισμένος με την κακοτυχία του ανθρώπου. Και τώρα θα κάνει τέταρτη  κολονοσκόπηση?

Ναι! Τέταρτη! Φώναξε με κάπως παιχνιδιάρικη  διάθεση  η Ρένα.

Ακούστε με . 

Δεν παίρνω  όρκο,  αλλά θα σας το πω: 

Ναι!  μου φάνηκε πως διέκρινα  μια ανεπαίσθητα χαιρέκακη  λάμψη  στα όμορφα μάτια της...

Τι να πω, εύχομαι περαστικά, ειπα εγώ αμήχανα. Εκει που αρχισα να παίρνω στροφή για να φύγω, η Ρένα μου μίλησε  και πάλι, δυνατά,  για να με προλάβει και να μην φύγω: 

Ά, ξέχασα να σας πώ και ένα ευχάριστο: μετα την εγχείρηση  - θα γίνει εγχείρηση τελικά απ ´οτι φαίνεται - ο Αντώνης μου υποσχέθηκε να το επισημοποιήσουμε! 

"Εύχομαι να πάνε όλα καλά, απο όλες τις απόψεις", ειπα εγώ αμήχανα αλλά και ενοχλημένος με την ανοησία και την  διαφαινόμενη χαιρεκακία της.

Με κατάλαβε...ήταν παμπόνηρη!

"Μην με αδικείτε γιατρέ, δεν είμαι απλά μια ανοήτη φιλόδοξη... Ίσως ήμουν αλλά όχι πιά... Ξέρω ότι ξόδεψα την ζωή μου με τον Καρατρομπούκη... δεν έκανα οικογένεια...παιδιά...μην νομίζετε  όμως ότι απλά χαίρομαι που αρρώστησε και με έχει ανάγκη...ότι τώρα μπόρεσα να καρφώσω τα  μυτερά μου νύχια πάνω στην άρρωστη σάρκα του .....για να τον παντρευτώ...επιτέλους!"

Ευτυχώς που είμαι ...μελαχροινός και δεν φάνηκε που άσπρισα... 

Διάβασε την σκέψη μου, η αφιλότιμη...και υποτίθεται ότι μπορώ και κρύβω τις σκέψεις μου...

Την κοίταξα απαθής και κοίταξα το ρολόι μου για να δείξω ότι βιάζομαι να φύγω.

"τον πονάω , γιατρέ...είναι ο άνθρωπός μου...με όλα τα στραβά του...μήπως εγώ δεν έχω? Αλλά νά, δεν θέλω να νομίζετε ότι τώρα βρήκα την ευκαιρία να παντρευτώ και να πάρω και την εκδίκησή μου..."

Με κοίταξε σιωπηλή και την κοίταξα και εγώ.

"Αλλά, τί?", είπα εγώ ενοχλημένος.

"Δεν ξέρω, ίσως είναι δύο οι λόγοι. Ο ένας είναι για να του δείξω οτι είμαι ανιδιοτελής και τον αγαπώ πραγματικά, καθώς του συμπαρίσταμαι στην ασθένειά του..." 

Σταμάτησε πάλι και με κοίταξε. Ο εκνευρισμός μου μεγάλωνε.

"Και ο δεύτερος?" ρώτησα για να τελειώνουμε...

"Νομίζω  ότι έχει να κάνει με τον εαυτό μου", είπε η Ρένα.

"Θέλω να αποδείξω στον εαυτό μου οτι κάτι αξίζω...πραγματικά...

Είναι ένας καλός λόγος, δεν νομίζετε?"

Δεν μίλησα, έφυγα.

Καλός φαίνεται.

 Δεν ξέρω. 

Ισως.