Παρατηρώ πολλούς ανθρώπους που η ζωή τους δηλητηριάζεται από το άγχος.
Και όταν λέω «άγχος», εννοώ μία αίσθηση συνεχούς φόβου χωρίς ένα σαφές αίτιο:
δηλαδή δεν υπάρχει ένα λιοντάρι που το βλέπουν και τους απειλεί. …έχουν όμως μία αίσθηση συνεχούς ανησυχίας…γιά αιτία που δεν μπορούν να προσδιορίσουν, που είναι ασαφής και που συχνά δεν έχει καμία άμεση σχέση μαζί τους.
Είναι πχ διαφορετικό το άγχος που νιώθεις επειδή δεν μπορείς να πληρώσεις το στεγαστικό σου δάνειο και διαφορετικό να έχεις άγχος για την κλιματική αλλαγή, που θα λιώσουν οι πάγοι και θα φτάσει το νερό στην πόρτα σου , στην Καλλιθέα.
Βέβαια οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι λένε ότι δε φταίει η κλιματική αλλαγή αλλά το ότι είσαι νευρωσικός και αγχώδης από κάποια άλλη αιτία…
…μια αιτία που πιθανόν σχετίζεται με την παιδική σου ηλικία, με χαμηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης, με ανεκπλήρωτες επιθυμίες και ματαιώσεις, και ότι, τελικά, τα φορτώνεις όλα στην κλιματική αλλαγή γιατί είναι βολικό να το πιστεύεις και αποκτάς και λόγο ύπαρξης σαν γενναίος και ανιδιοτελής ακτιβιστής, διανούμενος και πνευματικά ανήσυχος άνθρωπος.
Για να μην τα πολυλογώ, θα ήθελα να δώσω μερικές συμβουλές σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ταλαιπωρημένων που βλέπω καθημερινά .
Δεν τις λέω αυτές τις συμβουλές γιατί το θεωρώ όχι μόνο κουραστικό πράγμα…αλλά και δύσκολο και ίσως μάταιο…
…να βγάζω σε καθέναν απ’ αυτούς ένα μικρό συμβουλευτικό λογύδριο.
Απλά τα γράφω σαν τροφή για σκέψη…
… αν και στην ουσία δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι θέλουν πολύ να αλλάξουν: συχνά βολεύονται μέσα στην παθολογία τους.
Τελοσπάντων μιά σημαντική συμβουλή που θα είχα να δώσω είναι να ξεκαθαρίσει ο καθένας μας τους στόχους του:
τι ακριβώς θέλει από τη ζωή.
Να χωρίσει τους στόχους σε ατομικούς, οικογενειακούς, προσωπικούς, επαγγελματικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς.
Να βάλει προτεραιότητες σε αυτούς τους στόχους:
αν τον κυνηγάει η τράπεζα για το στεγαστικό, καλό θα είναι να ιεραρχήσει πρώτο αυτό τον στόχο και να δώσει εκεί την περισσότερη προσοχή, ενέργεια και χρόνο, παρά στον στόχο να εκλεγεί αντιπρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων στο σχολείο της μικρής του κόρης.
Αν έχει βαρεθεί σεξουαλικά στο γάμο του και δεν τον έλκει σεξουαλικά η γυναίκα του, καλά θα είναι να το συζητήσει μαζί της η με κανένα γιατρό ή ψυχολόγο μπας και βρεθεί κάποια λύση σ’ αυτό το θέμα.
Σίγουρα πάντως δεν είναι πολύ έξυπνο να τα φτιάξει με την γραμματέα του, την συνάδελφο του στην δουλειά την παντρεμένη με τα τρία παιδιά και να αρχίσουν τα μπερδέματα, οι γκρίνιες, οι καυγάδες και οι ενοχές με τα παιδιά.
Η άλλη συμβουλή που θα ήθελα να δώσω είναι να προσπαθήσει να βελτιώσει τον εαυτό του:
να κάνει τον εαυτό του πιο σκεπτόμενο, πιο ανθεκτικό στην μοναξιά, πιό ικανό να εστιάσει σκέψη και δράση.
Αν δεν κάτσει ο άνθρωπος λίγο μόνος του, παρέα αποκλειστικά με τον εαυτό του μέσα στην σιωπή για να σκεφτεί ήρεμα και με ειλικρίνεια τι του συμβαίνει και τι μπορεί να κάνει, δεν πρόκειται να το κάνει ποτέ μέσα σε μπαράκια γεμάτα καπνούς, στο κομμωτήριο με την κομμώτρια ή με την κουμπάρα που θα πίνουν μαζί καφέ, θα καπνίζουν το ένα τσιγάρο πάνω στο άλλο και θα λένε είτε για το Μάκη είτε και τον Λάκη.
Το να ασκηθεί ο άνθρωπος στην μοναξιά, είναι πολύ μεγάλη υπόθεση: όπως είπε και ο μεγάλος φιλόσοφος και φυσικός Πασκάλ, ένα μεγάλο μέρος της δυστυχίας της ανθρωπότητας οφείλεται στο ότι δεν μπορούν οι άνθρωποι να κάτσουν μόνοι τους μέσα σε ένα δωμάτιο.
Να μάθει να εστιάζει την προσοχή του και να κινητοποιεί την σκέψη του θέτοντας σωστά ερωτήματα:
αυτό γίνεται μελετώντας λογοτεχνία.
Η λογοτεχνία στην ουσία είναι μια μελέτη της ζωής με έντεχνο τρόπο μέσω του λόγου.
Γίνεται από αρχαιοτάτων χρόνων… ακόμα και σε κοινωνίες που δεν υπήρχε γραπτός λόγος.
Οι παραμυθάδες της παλιάς αλλά και της σύγχρονης εποχής, αυτοί δηλαδή που αφηγούνται ιστορίες προφορικά σε ένα πλήθος ανθρώπων, στην ουσία κάνουν προφορική λογοτεχνία.
Τα Επη του Ομήρου βασίζονται σε προφορικές αφηγήσεις και προφορικά ποιήματα τέτοιων παραμυθάδων… από ότι έχουν πει διάφοροι ειδικοί φιλόλογοι.
Ο Όμηρος, απλά, πήρε αυτές τις εντεχνες προφορικές ιστορίες και τις συνέθεσε σε ενιαία ποιητικά σύνολα , βάζοντας , προφανώς, και την δική του τέχνη και ιδέες.
Η λογοτεχνία κινητοποιεί την γνώση, τη σκέψη, την ευαισθησία, αλλά, κυρίως, ασκεί την προσοχή:
σε αναγκάζει να βάλεις τα μάτια σου και το μυαλό σου πάνω σε τυπωμένες σελίδες, επί ώρες.
Μεγάλη, σπουδαία και αποτελεσματική άσκηση προσοχής.
Γι’ αυτό δεν είναι καλό να βλέπει κανείς συνεχώς εικόνες και βίντεο και μάλιστα αποσπασματικά…όπως το ίνσταγκραμ ή στο τικ τοκ…
…η προσοχή του αποδιοργανώνεται εντελώς, η σκέψη του δεν προλαβαίνει να κινητοποιηθεί και, τελικά, καθίσταται ανίκανος να κάνει ένα πιο πολύπλοκο συλλογισμό που να απαιτεί χρόνο και προσοχή.
Αυτά θα ήθελα να πω σε κάθε ένα αγωνιώδη νευρωσικό που μια πονάει το κεφάλι του, την άλλη μουδιάζουν τα χέρια του, την άλλη σφίγγεται το στομάχι του και την άλλη ζαλίζεται συνεχώς, χωρίς να πέφτει.
Αλλά…που να τα πεις αυτά? και ποιος τα ακούει?
Άσε που, αν τα πεις, το πιθανότερο είναι να βγάλουν συμπέρασμα ότι …εσύ είσαι ο νευρωσικός και σου ‘χει λασκάρει κάποια βίδα.
Είναι και παρεξηγησιάρηδες, πανάθεμά τους, οι περισσότεροι.