Στην ψυχολογία υπάρχει η λεγόμενη θετική ενίσχυση και η λεγόμενη αρνητική ενίσχυση.
Για παράδειγμα, αν θέλεις να εκπαιδεύσεις ένα σκύλο να μην κατουράει μέσα στο σπίτι, μπορείς να πας να του βάλεις την μουσούδα στο σκατό και ταυτόχρονα του δίνεις ξυλιές στον κώλο: αυτό είναι αρνητική ενίσχυση.
Αποθαρρύνεις μία συμπεριφορά προκαλώντας πόνο ή ένα αρνητικό συναίσθημα.
Θετική ενίσχυση είναι να πάει να πιάσει ο σκύλος το μπαλάκι και να του δώσεις μία λιχουδιά σαν επιβράβευση.
Η κυβέρνηση είναι άλλοτε οπαδός της θετικής και άλλοτε της αρνητικής ενισχυσης:
Όταν αποφάσισε να δώσει 150 € σε κάθε νέο για να εμβολιαστεί, ήταν θετική ενίσχυση.
Όταν απέτυχε με αυτό, πέρασε στην αρνητική ενίσχυση:
αποφάσισε να τιμωρήσει τους μη εμβολιασμένους στην ουσία με ένα είδος απόλυσης, στέρηση του μισθού και ανασφάλεια.
Το πρόβλημα με τις συμπεριφορικές αυτές τεχνικές είναι ότι δουλεύουν κυρίως σε σκύλους, άλογα, δελφίνια και περιστέρια.
Δεν έχουν το ίδιο καλό αποτέλεσμα σε ανθρώπους.
….προφανώς μπορείς να πεις στους πωλητές της εταιρείας σου πως αν δε φέρουν αύξηση πωλήσεων 30% , ότι θα τους απολύσεις.
Κάποιοι θα τρέξουν παραπάνω, κάποιοι θα παραιτηθούν, κάποιοι θα κάνουν το κορόιδο και, σίγουρα, όλοι θα σε μισήσουν.
Πρόβλημα έχει ακόμη και η θετική ενίσχυση στους ανθρώπους:
μπορείς να τους υποσχεθείς αύξηση μισθού αν φέρουν την αύξηση πωλήσεων, αλλά σίγουρα θα νιώσουν προσβεβλημένοι ότι δεν εκτιμάς την προσπάθεια τους και ότι τους δίνεις λουκουμάκια εάν γίνουν μικρά ρομπότ.
Το αποτέλεσμα θα είναι να μην δουλεύουν με χαρά.
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος ενίσχυσης της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι η ιδεολογικοποίηση του στόχου :
να τους εμπνεύσεις ότι επιτελούν μιά ιερή αποστολή, έναν ανώτερο στόχο, μια ιδεολογία, μια ιδέα.
Να τους πείσεις να κάνουν κάτι γιατί είναι σημαντικό, γιατί είναι δημιουργικό, γιατί έχει σπουδαίο περιεχόμενο.
Γιατί προσφέρουν πολλά στους ανθρώπους και την κοινωνία.
Αν καταφέρεις να δώσεις ένα ιδεολογικό περιεχόμενο στη δουλειά τους, σίγουρα θα κάνουν την δουλειά πολύ καλύτερα, πολύ αποτελεσματικότερα, με χαρά , ενθουσιασμό και ευσυνειδησία.
Και επίσης θα συνεργαστούν μεταξύ τους καλύτερα για τον κοινό στόχο.
Θα μπορούσε για παράδειγμα η κυβέρνηση να εμπνεύσει τους γιατρούς, τους νοσηλευτές κλπ προσωπικό ότι έχουν μια πολύ σπουδαία αποστολή να βοηθήσουν την κοινωνία να κατανοήσει τους μηχανισμούς της πανδημίας και όχι να τους αφήσει να υποσκάπτουν το ηθικό της με αμφιβολίες.
Όταν βλέπει στην τηλεόραση ο κόσμος χυδαίους καυγάδες μεταξύ γιατρών για τον κορονοϊό, προφανώς θα πάψει να εμπιστεύεται συνολικά και την κυβέρνηση και τους υγιειονομικούς.
Για να μην πολυλογώ, θεωρώ ότι οι κυβερνήσεις, συνολικά στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουν τους υγειονομικούς αφ’ υψηλού, με ένα στυλ ότι «εμείς είμαστε οι μάνατζερς κι εσείς είσαστε οι υπάλληλοι που υπακούτε την φωτισμένη καθοδήγηση».
Ανόητες και αυτάρεσκες συμπεριφορές δηλαδή που δεν πείθουν κανένα.
Αυτά έκαναν και οι κομμουνιστές στην Σοβιετική Ένωση επι 70 χρόνια, μέχρις ότου διαλύθηκε το μαγαζί.
Η πολιτική βασικά είναι τέχνη έμπνευσης και πειθούς.
Τα έλεγαν οι αρχαίοι απο παλιά…αλλά που μυαλό και γνώση?