Γράφει ο Γκαίτε στα αποπνημονεύματά του «είχα ζήσει, είχα αγαπήσει, είχα υποφέρει πολύ. Θα ήταν κρίμα αν κανείς στο τέλος της ζωής του κοιτάζοντας πίσω δεν δει τον εαυτό του έτσι».
Στις 29 Οκτωβρίου του 1772, ο Carl Wilhelm Jerusalem αυτοκτονεί στην επαρχιακή πόλη του Wetzlar της Γερμανίας.
O νεαρός τότε Γκαίτε ξαφνιάζεται και αναστατώνεται από το θάνατο εκείνου τον οποίο αποκαλούσε χαμογελώντας «ο ερωτευμένος», όταν τον συναντούσε να περιπλανιέται στο φεγγαρόφωτο.
Η απροσδόκητη σύνδεση του Γκαίτε με τον Τζερούσαλεμ ως προς την περιφρονητική στάση της κοινωνίας στο πρόσωπό τους, την κακή σχέση που και οι δύο είχαν με τους προϊσταμένους τους καθώς και τη σύμπτωση να ερωτευτούν και οι δυό τους με κυρίες χωρίς ανταπόκριση, οδηγούν τον έναν στην αυτοκτονία και τον άλλον στη συγγραφή του επιστολογραφικού μυθιστορήματος «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου».
Ο νεαρός Γκαίτε ταυτίστηκε ψυχολογικά με τον καταπιεσμένο και βασανισμένο καψούρη.
Το νεανικό επιστολογραφικό μυθιστόρημα του Γκαίτε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, από την πρώτη του κιόλας έκδοση, το 1774, γνώρισε τεράστια επιτυχία και επηρέασε έντονα τα ήθη της εποχής.
Θεωρήθηκε πρόδρομο έργο του κινήματος του ρομαντισμού και άσκησε έντονη επιρροή στην τέχνη και τη φιλοσοφία:
«Ο Βέρθερος αγαπά παράφορα, αλλά αδυνατεί να κατακτήσει τη Λόττε, τη μνηστή και μετέπειτα γυναίκα ενός φίλου του. Ποθεί την εξιδανικευμένη εικόνα της και ξοδεύεται ψυχικά, αδυνατώντας να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα. Σ' αυτό το δράμα της απουσίας, βυθίζεται στην ανία και στη μελαγχολία, ζηλεύει, κλαίει, γίνεται το έμβλημα του mal de vivre. Μοναχικός και απροσάρμοστος, φετιχιστής και νάρκισσος, αποκλεισμένος στον ερωτικό του πόθο, πληγωμένος και παράφορος, διακατέχεται από μια πνοή αφανισμού και αναζητά την αιώνια ελευθερία του θανάτου. Μέσα από τον προβληματισμό για την απόλυτη ελευθερία των επιλογών του ατόμου ενάντια στα ήθη και τις κοινωνικές συμβάσεις, γίνεται ο συμβολικός μέγας μυθιστορηματικός αυτόχειρας του ρομαντισμού».
Ενδιαφέρον: παλιά ο καψούρης ήταν ένα πρόσωπο ηρωικό.
Σημερα ο καψούρης είναι ένα προσωπο αξιολύπητο και γελοίο.
Παρ όλα αυτά, ο ανεκπληρωτος έρωτας έχει την ταλαιπωρία του αλλά έχει και την χάρη του.
….δεν χρειάζεται να κερδίσεις τον πρώτο λαχνό και να τον φας στα μπουζούκια για να γίνεις ευτυχής.
….ίσως η πεποίθηση πως κάποτε θα σου κάτσει το λαχείο, να είναι επαρκής βοήθεια για μια ψευδαίσθηση ευτυχίας.
Ψευδαισθήσεις είναι…ούτως ή άλλως.
Σάμπως, και η «ερωτική ευωχία» δεν συνίσταται από ψευδαισθήσεις ?
Ο ερωτευμένος κατασκευάζει στο κεφάλι του, ό,τι θέλει.
Άσε που με τον ανεκπλήρωτο, γλιτώνει και από ένα σωρό μπελάδες:
από την ερωτική εγκατάλειψη μέχρι τον έρπητα γεννητικών οργάνων.
Ο πόνος είναι μεγάλος όταν αποδομείται το ερωτικό σου είδωλο:
παρακολουθείς τον άγγελό σου να ρυτιδιάζει, να φθείρεται, να σου υπενθυμίζει και σένα την τραγική σου μοίρα.
Από μακριά, είναι καλύτερα.
Είναι πάντα άγγελος.
Πάντα ήρωας.
Πάντα ιδανικός.
Το εικόνισμα δεν φθείρεται.
Το προσκυνάς πάντα με την ίδια συγκίνηση αλλά δεν αυτοκτονείς όπως ο Βέρθερος.
Σήμερα κανείς δεν αυτοκτονεί για κανένα.
Προτιμά να τον βρίζει πίσω από την πλάτη του:
«…ποιός, αυτός?
Μεγάλος μαλάκας!»
Πιό υγιές.
