Η κακή λογοτεχνία συνήθως είναι απλουστευτική:
από τη μία είναι οι πολύ καλοί άνθρωποι, από την άλλη είναι οι πολύ κακοί άνθρωποι, θα είναι σαφές πιο είναι το σωστό και πιο είναι το λάθος, και, γενικά, θα υπάρχει μία τάση διδασκαλίας, κηρύγματος και σωτηρίας.
Μαθήματα δημοτικού από τον ιδεολόγο, τον αγωνιστή, τον πολεμιστή , τον επαναστάτη, τον εραστή, τον άγιο.
Το πρόβλημα είναι ότι ποτέ κανένας δεν είναι αμιγώς ενάρετος, αμιγώς άγιος, ξεκάθαρα λιοντάρι και ποτέ ποντίκι, ούτε και ιδεολόγος η πιστός, χωρίς αμφιβολίες.
Η καλή λογοτεχνία έχει πιό σύνθετους χαρακτήρες:
ο καλός είναι συνηθως καλός αλλά, σπάνια, γίνεται και κακός…ή αδιάφορος ή εγωκεντρικός, ή ευτελής.
Ο γενναίος έχει στιγμές αδυναμίας, ο Άγιος έχει -σπάνια- ροπή στην αμαρτία και ο πιστός στην αμφιβολία.
Η κακή λογοτεχνία συνήθως δίνει απαντήσεις ενώ η καλή λογοτεχνία θέτει ερωτήματα.
Ο Ντοστογιέφσκι θέτει ερωτήματα ενώ η Λένα Μαντά δίνει απαντήσεις.
Το ίδιο γίνεται και στη ζωή: υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν τα πάντα απλουστευτικά και έχουν έτοιμες τις «σοφές» απαντήσεις…
Υπάρχουν και οι άνθρωποι που βλέπουν τα πράγματα πιο σύνθετα και δεν δίνουν εύκολα απαντήσεις αλλά θέτουν κατάλληλα ερωτήματα.
Τα σωστά ερωτήματα είναι που διαμορφώνουν ενδιαφέρον πλαίσιο σκέψης.
Μ´αρέσουν οι άνθρωποι που δεν απαντάνε αμέσως, όταν τους ρωτάω.
Όταν ο Χριστός λέει «να μην κρίνουμε», δεν το λέει μόνο γιατί είμαστε αμαρτωλοί και πρέπει να κοιταμε την καμπούρα μας…
…ούτε πως πρέπει να είμαστε μαλάκες, χωρίς γνώμη.
Νομίζω ότι εννοούσε να μην είμαστε μαλάκες που βγάζουν εύκολα συμπεράσματα.