οι λέξεις
Ποιά είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη λέξη στην ελληνική γλώσσα?
Προφανώς η λέξη «μαλάκας».
Καμιά φορά ακούω παιδάκια του δημοτικού σχολείου σε πλατείες που παίζουν και είναι απίστευτο πόσο συχνά χρησιμοποιούν αυτή τη λέξη.
Βέβαια την χρησιμοποιούν την έννοια του βλάκα, του ανίκανου και του γελοίου.
Δεν την χρησιμοποιούν κυριολεκτικά.
Το ίδιο γίνεται και στην καθημερινή ζωή των ενηλίκων.
Αλλά είναι ένα πρόβλημα και αυτό.
Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε έχουν ψυχολογική και νοητική βαρύτητα: καθορίζουν την σκέψη μας.
Δηλαδή το πράγμα πάει κι ανάποδα:
δεν είναι μόνο η σκέψη που διαμορφώνει την γλώσσα.
Και η ίδια γλώσσα διαμορφώνει την σκέψη.
Δηλαδή οι λέξεις που λέμε προσανατολίζουν τις σκέψεις μας και το συναίσθημά μας:
μας οδηγούν ασυναίσθητα στο τι θα σκεφτόμαστε και τι θα αισθανόμαστε.
Αυτό είναι και η βασική έννοια του «new speak».
Της «νέας ομιλίας», του Όργουελ.
Το «υπουργείο πολέμου» μετονομάστηκε σε «υπουργείο ειρήνης» κοκ.
Και δεν το έκαναν αυτό μόνο οι κομμουνιστές αλλά και όλες οι θρησκείες και ιδεολογίες, ιδιαίτερα οι πιο αυταρχικές.
Και τώρα η Woke ιδεολογία.
Οι λέξεις δεν είναι απλά εργαλεία επικοινωνίας:
συνιστούν και αδιόρατα κοινωνικά σημάδια και κοινωνικά μηνύματα.
…μηνύματα που χρήζουν περαιτέρω ερμηνείας και επεξεργασίας.
Μηνύματα πάνω σε κοινωνικές αλλαγές.
….σοβαρές αλλαγές στην σκέψη και στο συναίσθημα που αρχικά περνάνε ξώφαλτσα :
αόρατες στα μάτια, την ψυχή και το μυαλό .
Στην αρχική φάση, δεν τις παίρνεις είδηση τις αλλαγές…
…αλλά, όταν θεριέψουν, γίνονται τσουνάμι που σε παρασέρνει σαν ανίσχυρο άχυρο σε ορμητικό ποτάμι.
…οι επικοινωνιολόγοι, που είναι γάτες στην χρήση της γλώσσας, δουλεύουν με συνθήματα και νέες λέξεις.
Με νεολογισμούς.
Νέες λέξεις, νέες «πολιτικές».
Αλήθεια, ποιές λέξεις χρησιμοποιούσαν πιο συχνά οι πατεράδες μας και οι παππούδες μας?
Τις ίδιες, έλεγαν, για χιλιάδες χρόνια .
Νομίζω ότι πιο συχνά έλεγαν την λέξη Θεός (Θεέ μου!), Χριστός (Χριστέ μου!), Παναγία (Παναγία μου!)
Το να εγκαταλειφθεί από την κοινωνία η λέξη «Θεός» και να αντικατασταθεί με τη λέξη «μαλάκας», είναι μεγάλης σημασίας.
Είναι σαφές δείγμα κοινωνικής αποσύνθεσης που συνιστά μήνυμα απαξίωσης και επιθετικής συμπεριφοράς.
Τι είδους συνεργασία και κοινωνική αρμονία μπορεί να επιτευχθεί σε μια κοινωνία όταν, συνεχώς, ο ένας αποκαλεί τον άλλο, ακόμη και τον φίλο του ή τον συγγενή του, «μαλάκα» από παιδική ηλικία?
Παρακμή…
….και μανία για δύναμη και εξουσία που οδηγεί σε κοινωνική αποσύνθεση.
Ελλειψη σεβασμού σε οτιδήποτε έχει κύρος.
Ο Νίτσε νόμισε ότι γκρέμισε - σαν ιδέα- τον Θεό από το βάθρο του, για να φτιάξει τον «υπεράνθρωπο», δηλαδή ένα ον ανώτερο, ένα όν δυνατό και ελεύθερο από ψυχολογικά και μεταφυσικά δεκανίκια.
…. αλλά αν ζωντάνευε ξανά….
…θα έβλεπε ότι, στην προσπάθειά τους για απόκτηση δύναμης , οι άνθρωποι, αντί για υπεράνθρωποι, έγιναν επιθετικά …ανθρωπάρια που αλληλοεξευτελίζονται.
Η συνεχής καταπίεση και απαξίωση του μέσου ανθρώπου μέσα σε μιά καταπιεστική και ευνουχιστική ψευδοδημοκρατία, μιά κοινωνία φούλ ανταγωνιστική και με αδύναμους έως ανύπαρκτους κοινωνικούς δεσμούς, τον κατάντησαν να νομίζει ότι δικαιούται να κάτσει στον σβέρκο του άλλου και μπορεί να λέει ό,τι του γουστάρει απλά για να νιώσει ψήγματα δύναμης και εξουσίας.
Πλάτων Μανιάς
Grok:
Ευφημισμοί όπως , “unconscious or class-unconscious” (άτομα χωρίς ταξική συνείδηση), “fulfilling international duty” (για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν) και “kulak” ( αγρότης που χρησιμοποιούσε μισθωτή εργασία, θεωρούμενος εχθρός).
• Στη σταλινική ΕΣΣΔ, λέξεις όπως “ελευθερία” ή “ισότητα” αφαιρούνταν ή επαναπροσδιορίζονταν για να αποτρέψουν αντίθετες σκέψεις, ενώ χρησιμοποιούνταν “formula-slogans” (συνθήματα-φόρμουλες) για να περιορίσουν τη σκέψη σε προκαθορισμένα μονοπάτια.
Παρόμοια φαινόμενα παρατηρήθηκαν και σε άλλα καθεστώτα, όπως στη ναζιστική Γερμανία (π.χ. “Gestapo” για μυστική αστυνομία), η οποία επηρέασε κομμουνιστικές πρακτικές.
Σύγχρονα, στη Ρωσία, όροι όπως “special military operation” (για την εισβολή στην Ουκρανία) λειτουργούν ως ευφημισμοί για να αποκρύψουν την πραγματικότητα.
Παραδείγματα στη Δύση:
Στη Δύση, ιδιαίτερα σε δημοκρατίες όπως οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, παρόμοιες πρακτικές εμφανίζονται μέσω πολιτικής ορθότητας (political correctness), ευφημισμών και επαναπροσδιορισμών λέξεων για να προωθηθούν πολιτικές ατζέντες ή να αποφευχθούν κριτικές. Αυτά συχνά συνδέονται με “doublespeak” (διπλή ομιλία) ή “woke” γλώσσα.
Παραδείγματα:
• Ευφημισμοί όπως “downsizing” αντί για “απολύσεις”, “air support” αντί για “βομβαρδισμός”, “climate change” αντί για “global warming” (για να ακούγεται λιγότερο απειλητικό) και “death tax” αντί για “φόρος κληρονομιάς”.
• Πολιτική ορθότητα: Απαγόρευση λέξεων όπως “blacklist” (μαύρη λίστα), “whitelist” (λευκή λίστα) ή “master/slave” σε τεχνολογικούς όρους, για να αποφευχθούν ρατσιστικές συνδηλώσεις, κάτι που θεωρείται από κάποιους ως περιορισμός της γλώσσας.
• Σύγχρονοι πολιτικοί όροι: “Alternative facts” (εναλλακτικά γεγονότα) για ψέματα, “fake news” για μη επίσημες πηγές, “white privilege” (προνόμιο λευκών) ή “social justice” (κοινωνική δικαιοσύνη) για να κατηγοριοποιήσουν άτομα και να κλείσουν συζητήσεις, κατηγορώντας διαφωνούντες ως “racist” ή “haters”.
• Σε προοδευτικά κινήματα, ο όρος “progressive” αντικατέστησε το “socialist” για να αποφύγει αρνητικές συνδέσεις, ενώ λέξεις όπως “positive freedoms” (θετικές ελευθερίες) χρησιμοποιούνται για κρατική παρέμβαση.
Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι η γλωσσική χειραγώγηση δεν περιορίζεται σε αυταρχικά καθεστώτα, αλλά εμφανίζεται και σε δημοκρατικές κοινωνίες, συχνά για πολιτικούς ή κοινωνικούς σκοπούς.