7 Οκτ 2024

τα αδιέξοδα

 τα αδιέξοδα


Χθες το πρωί της Κυριακής είχα πάει για την καθιερωμένη σπανακόπιτα με καφέ στην πλατεία της Νέας Σμύρνης.

Εκεί παρατήρησα κάτι αρκετά ασυνήθιστο: 

 στο κεντρικότερο σημείο της πλατείας, στο γνωστό κτίριο του πρώην Γαλαξία, ήταν  μία τεράστια ουρά ανθρώπων που περίμεναν για να  ψηφίσουν το νέο αρχηγό του ΠΑΣΟΚ.

Το ενδιαφέρον ήταν ότι η συντριπτική, πλειοψηφία των ανθρώπων που περίμεναν, ήταν άνδρες και γυναίκες ηλικίας πάνω από τα 60.

Δεδομένης της τεμπελιάς μου πάνω στις «εκλογοδημοκρατικές διαδικασίες», μου φάνηκε περίεργο ότι άνθρωποι οποίοι κανονικά θα έπιναν καφέ στο διαμέρισμα τους και θα έβαζαν κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο, παράτησαν την ησυχία τους και πήγαν να στηθούν όρθιοι για να ψηφίσουν Ανδρουλάκη Γερουλάνο και Διαμαντοπούλου.

Ανθρώπους  δηλαδή που ελάχιστοι νέοι ελπίζουν ότι θα ασχοληθούν σοβαρά με τα προβλήματα τους και ακόμα λιγότεροι πιστεύουν ότι έχουν δυνατότητα να τα λύσουν.

Ήταν μια διαδικασία διαχείρισης ελπίδων  ηλικιωμένων. 

Έχοντας ζήσει τις χρυσές εποχές των παχιών αγελάδων του ΠΑΣΟΚ, καταλαβαίνω τί ελπίδες μπορεί να γεννήσει ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ στο μυαλό και στην καρδιά ενός Πασόκου.

Ελπίδες ότι υπάρχουν και μελλοντικές κρατικές παχιές αγελάδες.

Και  πεποίθηση ότι οι παλιές παχιές αγελάδες δεν ήταν αποτέλεσμα κατασπατάλησης δανεικών από το εξωτερικό και φαγωμένων Πακέτων Ντελόρ αλλά ενός κομματικού λεφτόδεντρου που το διαχειριζόταν μαγικά και ταχυδακτυλουργικά μιά δράκα κομματικών μουστακαλήδων.

Είναι ένα εξαρτημένο αντανακλαστικό: 

όπως ο σκύλος του Παβλώφ είχε μάθει ότι το κουδούνι σήμαινε φαγητό μετά από λίγο και γιαυτό του τρέχανε προκαταβολικά τα σάλια, έτσι και οι πασόκοι είχαν μάθει ότι η εκλογή κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ θα σημαινε διορισμούς, αυξήσεις, επιδόματα έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία και πλασματικά χρόνια συνταξιοδότησης.

Ήταν ωραία ξεγνοιαστα  χρόνια και αυτή η ξεγνοιασιά αύξανε και την ερωτική διάθεση, την Λίμπιντο.

Απ’ ότι θυμάμαι ήμασταν πολύ περισσότερο ερωτικός λαός τότε.

Σήμερα με τις οικονομικές δυσκολίες και το άγχος επιβίωσης δε μας έχει μείνει ερωτικό καϊμάκι.

Το έχω πεί: θα πειστώ πως η οικονομική και κοινωνική κρίση στην Ελλάδα έχει παρέλθει μόνο όταν δω μεσήλικες δημόσιους υπαλλήλους να την κοπανάνε το μεσημέρι στα ξενοδοχεία ημιδιαμονής με συναδέλφους. 

Μέχρι τότε νομίζω πως όλοι θα αρκούνται σε εκλογικά διλήμματα ανάμεσα σε Μητσοτάκη, Κασσελάκη και Ανδρουλάκη.

Δηλαδή αδιέξοδα πολύ βαρετά και καθόλου σέξι.

3 Οκτ 2024

ευτυχία, ευδαιμονία, διασκέδαση

 Πήρε λίγο το μάτι μου και το αυτί μου στο YouTube για τις τρομερές αθλιότητες που έκανε κάποιος διάσημος ράπερ στην Αμερική με το όνομα Ντιντί - τον οποίο βεβαίως δεν είχα ακούσει ποτέ διότι σιχαίνομαι την ραπ και όλους αυτούς τους αληταράδες που την ασκούν - και έφριξα με το μέγεθος της σαπίλας που έχει κατακλύσει τον κόσμο μας. 

Δεν θα επεκταθώ  στις αθλιότητες που έκανε αυτός ο τύπος γιατί προφανώς δεν έχω καμία όρεξη να ενδιατρίψω σε αυτές ούτε και τις διαδώσω περαιτέρω μολύνοντας το ανθρώπινο περιβάλλον. 

Μετά κάθισα λίγο και σκέφτηκα να διαβάσω τι λέει κανένας από τους αρχαίους σοφούς για το νόημα της ζωής,  το στόχο της,  την ευτυχία και ευημερία (ευδαιμονία).

…και βρήκα τα παρακάτω:


Στα Ηθικά Νικομάχεια, ο Αριστοτέλης επισημαίνει ότι οι Αρετές είναι δύο ειδών: 


η διανοητική και η ηθική αρετή. 


Η διανοητική προκύπτει από την διδασκαλία και θέλει χρόνο και πείρα για να αποκτηθεί. 


Η ηθική αρετή είναι αποτέλεσμα του «έθους» (συνήθεια). 

Το ήθος και το έθος έχουν ένα γράμμα διαφορά.


Εξετάζει στα «Ηθικά»  όχι πως πρέπει να γίνονται οι άνθρωποι καλοί άνθρωποι, όπως ο Πλάτων, αλλά πως να γίνονται ευτυχείς. 


Όλα τα άλλα πράγματα εκτός της ευδαιμονίας, αναζητούνται με κάποιο άλλο σκοπό…δεν είναι τελικοί στόχοι .

Αντίθετα, μόνο η ευτυχία (ευδαιμονία) αναζητείται για τον εαυτόν της, δηλαδή επιδιώκεται  ως αυτοσκοπός.


«Tῆς τελείας ἀρετῆς εἴδη ἐστὶ τέτταρα· ἓν μὲν φρόνησις͵ ἓν δὲ δικαιοσύνη͵ ἄλλο δ΄ ἀνδρεία͵ τέταρτον σωφροσύνη. 

τούτων ἡ μὲν φρόνησις αἰτία τοῦ πράττειν ὀρθῶς τὰ πράγματα· 

ἡ δὲ δικαιοσύνη τοῦ ἐν ταῖς κοινωνίαις καὶ τοῖς συναλλάγμασι δικαιοπραγεῖν· 

ἡ δὲ ἀνδρεία τοῦ ἐν τοῖς κινδύνοις καὶ φοβεροῖς μὴ [ἐξίστασθαι] τρεῖν(δεν το βάζω στα πόδια)͵ ἀλλὰ μένειν· 

ἡ δὲ σωφροσύνη τοῦ κρατεῖν τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ ὑπὸ μηδεμιᾶς ἡδονῆς δουλοῦσθαι͵ ἀλλὰ κοσμίως ζῆν. 

τῆς ἀρετῆς ἄρα τὸ μέν ἐστι φρόνησις͵ ἄλλο δικαιοσύνη͵ τρίτον ἀνδρεία͵ τέταρτον σωφροσύνη.


Δηλαδή, με απλά λόγια, η ευδαιμονία που είναι ο σκοπός του ανθρωπίνου όντος, επιτυγχάνεται με την αρετή…για την οποία αρετή, είναι απαραίτητα τέσσερα πράγματα:

Να κάνει το σωστό. 

Να κάνει το δίκαιο και να επιδιώκει την δικαιοσύνη στην κοινωνία.

Να είναι ανδρείος,  δηλαδή να έχει θάρρος,  να μην είναι αναξιοπρεπές  φοβισμένο ποντίκι. 

…και τέλος, να έχει σωφροσύνη, δηλαδή να ζει  κόσμια, λιτά  και να μην υποκύπτει σε πάθη και ηδονές. 


Το ρήμα "διασκεδάζω" αναφέρεται σε μιά κατάσταση ευχάριστη που θα αντικαταστήσει μια δυσάρεστη.

Προφανώς ένας που θέλει να διασκεδάσει, δεν είναι ευχαριστημένος... και θέλει να αντικαταστήσει την φάση της ενόχλησης - ή της πλήξης - με μια κατάσταση ευχαρίστησης, δηλαδή διασκέδασης.

Η λέξη διασκέδαση προέρχεται από το ρήμα  "σκεδάννυμι" το οποίο στην αρχαία ελληνική σημαίνει διασκορπίζομαι. 

Άρα η αρχαιοελληνική σημασία του διασκεδάζω είναι ότι διασκορπίζομαι/ διασκορπίζω τις δυσάρεστες σκέψεις με ευχάριστες εικόνες , τραγούδια κλπ.

Η έννοια της "ευτυχίας" στην αρχαία Ελλάδα είχε σχέση με την καλή τύχη : ευ+ τύχη.

Η αρχαία λέξη "ευδαιμονία" στην αρχαία εποχή εξέφραζε αυτό που σήμερα λέμε "ευτυχία".

Η λέξη "ευδαιμονία" προέρχεται από τις λέξεις "ευ" και "δαίμων":

ευδαίμων είναι αυτός που έχει μαζί του ένα καλό δαίμονα...π.χ  άγιο  που τον υποστηρίζει, μια θεϊκή υποστήριξη δηλαδή.

Άρα η ευτυχία χρειάζεται και θεϊκή υποστήριξη… που ελκύεται από  την προσωπική ευθύνη, ηθική στάση και συμπεριφορά.


http://www.physics.ntua.gr/mourmouras/greats/aristoteles/diaireseis.html 

1 Οκτ 2024

Αγάπη ή Έρωτας για τον Κουμπή - Καραχμέτη?

 Μία ωραία ιστορία αγάπης του Παπαδιαμάντη με κοινωνικές προεκτάσεις : 

αναδεικνύει το γεγονός ότι η αγάπη διαφέρει απο τον έρωτα.

Η Αγάπη  δεν είναι Έρωτας…δηλαδή  μιά πράξη   ναρκισσιστικής αυτοεπιβεβαίωσης  μέσω της αμοιβαίας λατρείας με ένα  άλλο πρόσωπο. 

🙂

Η Αγάπη ουσιαστικά είναι μιά θυσιαστική  διαδικασία που υπερβαίνει το εγώ. 

Ο Παπαδιαμάντης αυτό περιγράφει:

Η άκληρη Σεραϊνώ εγκαταλείπεται βάναυσα από τον μεσόκοπο σύζυγό της Κουμπή-Καραχμέτη, που παντρεύεται την πολύ νεότερη Λελούδω για να αποκτήσει παιδιά. 

Η Σεραϊνώ αποκρίνεται σκορπώντας στοργή στη Λελούδω, μεγαλώνοντας τα οκτώ παιδιά της. 

Η Λελούδω λαμβάνει την προσφορά και η Σεραϊνώ σταδιακά περνά στην αγιότητα: 

κατά την ανακομιδή των οστών της, ο Παπαδιαμάντης ολοκληρώνει γράφοντας:

 «τα κόκκαλά της είχον ευωδιάσει».

Η αγιότης δεν επήλθε με προσευχές, γονυκλισίες και νηστείες αλλά μια διαδικασία αυθεντικής θυσιαστικής  προσφοράς.


https://www.imoph.org/pdfs/2012/01/04/2012.01.04aPpd-12/2012.01.04aPpd-12.pdf?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR16F0CQpfYXdpV3RYBf6NOgb6eNg07qqPUB-zXJjUbqP_lDnLpYRMIiVu0_aem__q9XIjKTYPlKLlOmGyCZsA

ανάπηροι και ανισόροποι καταναλωτές εικόνων

 …όλος αυτός ο βόθρος του διαδικτύου, βόθρος γεμάτος  με κάθε μορφής βία και ανωμαλία, ανακατεμένες με σεξουαλικές διαστροφές , έχει κάνει ένα ολόκληρο κόσμο ανάπηρο.

Ένας βόθρος που είναι προσιτός στα παιδιά και τους νέους με τα κινητά , τους έχει κάνει το μυαλό γιαούρτι.
Και οι ενήλικες, επίσης…αλλά τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα.
Δεν μπορουν να συγκεντρωθούν, δεν μπορούν να διαβάσουν δυό γραμμές λίγο σύνθετες, δεν μπορουν να λύσουν ένα απλό μαθηματικό πρόβλημα.
Όλα είναι εικόνες ανακατεμένες και προκλητικά φτιαγμένες για να διεγείρουν το συναίσθημα.
Και όποιος είναι και από την φύση του λίγο ασταθής, λίγο βλαμμένος ή ελλειμματικός, δεν θέλει και πολύ γιά  να στραβώσει χοντρά.
Δεδομένης και της ατιμωρησίας των μικρομεσαίων εγκλημάτων, όλα μιά χαρά: 
Κάνουν ότι θέλουν και δεν τρέχει τίποτα.
Οι γονείς τρέχουν αλαφιασμένοι να βγάλουν το μεροκάματο και απλά αγωνιούν που τα ηλίθια παιδάκια τους υφίστανται επιρροές από τον κάθε κακοποιό και τον κάθε προβληματικό,  χωρίς να έχουν τον χρόνο και την εξουσία να επιβάλλουν καμμία πειθαρχία.
Ο ξενόφερτος δικαιωματισμός με τα σκοτεινά κίνητρα , έγινε ύπουλα και στην ζούλα νομοθεσία απειλητική και δικτατορική και αδρανοποίησε την γονική εξουσία και το γονεϊκό ρόλο.
Τους γονείς τους έκανε  πάροχους στέγης,  τροφής και κινητών και  τα παιδιά τα κολάκεψε σαν μικρούς ενήλικο-ανήλικους που δικαιούνται τα πάντα αλλά δεν έχουν καμία ευθύνη για τίποτα.
…και τους δασκάλους?
….γλάστρες κακοποιημένες στο σχολείο.
Και φτάσαμε οι βρωμεροί πολιτικάντηδες, σάπιοι και εξαγορασμένοι διακινητές  ξένων ιδεών και ξένων συμφερόντων, να μας κάνουν μαθήματα γονεικής υπευθυνότηταςκαι ηθικής!
Ουστ!


30 Σεπ 2024

καταπίεση και κόμπλεξ

 Γιατί οι νεοέλληνες  γελάνε ηλιθίως μετά από πόση   λίγων κυβικών  αλκοόλ?

Γιατί  οι νεοέλληνες  είναι οπαδοί του  γλεντζέ του ημίφωτος, Διονύσου κσι όχι του ορθολογιστή, νηφάλιου φωτοδότη , Απόλλωνα? 
….είναι απλό: 
οι χοντρονεοέλληνες είναι κάτι  ανασφαλή όντα με μισερή ιστορική μνήμη που χάνεται κάπου στα βάθη της τουρκοκρατίας και της ρωμαιοκρατίας.
Μιά ζωή είχαν αφεντικά , μιά ζωή είχαν προστάτες, μια ζωή είχαν νταβατζήδες: 
ξένοι καριόληδες βίαζαν την πολιτιστική του ταυτότητα , την τσέπη και την αυτοσυνειδησία του.
 Κάπου,  αχνά, θυμάται τον παρελθόν του:  
πάντα προσπαθούσε να επιβιώσει… 
…,να  τα έχει καλά με την  εξουσία.
Την εξουσία των άλλων.., 
…μέχρι που έγινε αυτός ο ίδιος  αυτή η εξουσία… 
…τότε που απέκτησε μια παροδική ψευδαίσθηση απελευθέρωσης, το 1821. 
Όταν  ξεφεύγει από αυτή τη δουλεία αιώνων , το βιώνει ως διάλειμμα ελευθερίας…
…αλλά, βαθειά μέσα του , ξέρει πως είναι παροδικό και ψευδαίσθηση: 
τρείς χιλιάδες χρόνια παίζει αυτό το παιχνίδι.
Ίσως λιγότερο…οκ.
….να πούμε σαν ορόσημο, το 146 πΧ που άρχισε, επίσημα, η Ρωμαιοκρατία?
…αν και στην κλασσική εποχή ακόμη, σχεδόν όλη η Ιωνία ήταν υπό Περσική κατοχή…και όλη η λοιπή Ελλάδα υπο Περσική απειλή.

Στο Βυζάντιο πάντως από τον τέταρτο αιώνα και μετά - μετά τον Ιουλιανό τον παραβάτη -  οι έλληνες ήταν υπό διωγμό… και το να χαρακτηριζόσουν  έλληνας ήταν υβριστκό διότι σε θεωρούσαν  οπαδό του Δωδεκάθεου.
….γι’ αυτό οι ελληνόφωνοι χριστιανοί αυτοπροσδιορίζονταν ως «Ρωμαίοι».
….και οι οποίοι αργότερα έγιναν «Ρωμιοί»…

…και αν θέλει ο Έλληνας , θέλει απελπισμένα να διακριθεί, στο εξωτερικό πιο συχνά,  στην ουσία είναι μιά άπελπις προσπάθεια ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης: 
κάπου βαθειά μέσα μας πιστεύουμε ότι, κάποτε,  είμασταν πρώτοι… 
…πριν μας βιάσουν. 
…φαίνεται πως έχουμε κάποια καταχωνιασμένη ιστορική μνήμη μεγαλείου που μας βοηθάει υποσυνείδητα.

Μετά,  πρέπει να το αποδείξουμε στον εαυτό μας ότι αξίζουμε.

Βλέπω τους νέο-Έλληνες να χασκογελούν ηλίθια  στις ταβέρνες πλάι μου και καταλαβαίνω πως ούτε και οι ίδιοι πιστεύουν  πως είναι ευτυχισμένοι: 
απλά παίζουν ένα ρόλο ευτυχισμένου και  ελεύθερου.
Βαθειά μεσα τους ξέρουν ότι είναι σκλάβοι  και κάνουν  ένα διάλειμμα.

Μαζί τους και εγώ.

29 Σεπ 2024

senile love story

μόνος και  νηφάλιος

…είπα να αφήσω την γκρίνεια  και να πω μια πραγματική  ερωτική ιστορία……ιστορία αληθινή, πολύ συγκινητική.
Μου την είχε πει ένα γεροντάκι, ασθενής μου. 
Όταν ήταν νέος, ενω περπατούσε   στον δρόμο, άκουσε μια καταπληκτική γυναικεία φωνή να τραγουδάει ένα υπέροχο τραγούδι. 
Τόσο πολύ τον άγγιξε αυτό το τραγούδι, που ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα αυτό το κορίτσι που τραγουδούσε, έστω και αν δεν το είχε δει ποτέ. 
Από εκείνη την ημέρα και σχεδόν κάθε μέρα, περνούσε κάτω από εκείνο το παράθυρο και στεκόταν όσο μπορούσε,  με σκοπό να ακούσει την θεσπέσια φωνή  να τραγουδάει. 
Τελικά τον πήρε είδηση και το κορίτσι και, μετά από κάμποσα  τραγούδια,  φανερώθηκε!
…. και ώ του θαύματος!
 Δεν είχε μόνο θαυμάσια φωνή αλλά είχε  και θαύμασια όψη!
Ήτανε ένα πανέμορφο κορίτσι!
 Για να μην πολυλογώ, τα έφτιαξαν τα δυό τους και ζούσαν σε πελάγη ευτυχίας έως ότου  ο νεαρός  ο οποίος ήταν από πολύ πλούσια οικογένεια - ο πατέρας του είχε πάρα πολλά λεφτά και ιδιαίτερα σε ακίνητα - αποφάσισε να το ανακοινώσει στην οικογένεια του ότι θα την παντρευτεί. 
Ο πατέρας του είχε σοβαρές αντιρρήσεις διότι η μέλλουσα νύφη  δεν είχε λεφτά όπως αυτός και, τελικά, ο  νέος τσακώθηκε με τον πατέρα ο οποίος τον αποκήρυξε και τον αποκλήρωσε.
Η φτώχεια όμως δεν κατέβαλε το νεαρό ερωτευμένο ζεύγος… το οποίο άρχισε να έχει μια φτωχική ζωή μεν,  αλλά γεμάτη έρωτα.
Μέχρι εδώ, η ιστορία είναι αληθινή και ότι πρέπει για να γίνει σενάριο Άρλεκιν.
Αλλά υπάρχει και συνέχεια….
… και σε  αυτή την συνέχεια, έγινα μάρτυρας.
…στο τελευταίο κεφάλαιο της ζωής τους, στα πολυ γεράματα, έγινα  γιατρός τους - και στους δύο - όταν εχαν φτάσει τα 85.
Κυρίως τους  επισκεπτόμουν κατ οίκον και έβλεπα πως ζούσαν.
Δεν ήταν πλέον φτωχοί: ζούσαν σε ένα μεσοαστικό διαμέρισμα σε καλό προάστιο και είχαν  και δύο παιδιά παντρεμένα , μεγάλης ηλικίας,  σε μια μάλλον χαλαρή σχέση μαζί τους.
Ο γέρος ήτανε πολύ συμπαθητικός, σοβαρός, ορθολογιστής, χριστιανός. 
Ήταν φιλομαθής και μορφωμένος  και του άρεσε να διαβάζει πολλά βιβλία.
Η γριά ήταν καλλιτεχνική , ρομαντική φύση:  συνέχιζε να τραγουδάει αν και με λιγότερη επιτυχία αφού γέρασε και,  παράλληλα,  της άρεσε να ζωγραφίζει κάτι  άθλιους  πίνακες με μοιραίες γυναίκες, τοπία  αλλά και δικές της αυτοπροσωπογραφίες.
Με εκνεύριζε γιατι προσπαθούσε  να μου χαρίσει πίνακες που δεν άντεχα να βλέπω και επειδή κατηγορούσε τον γέρο πίσω από την πλάτη του ότι ήταν «απαίσιος» και την «βασάνιζε» μιά ζωή.
Ήταν νευρωσάρα και ναρκισσάρα και νομίζω ότι το βασικό της παράπονο απο τον γέρο ήταν  ότι δεν την  είχε στο επίκεντρο της προσοχής του.
…σαν  εικόνισμα, όπως τότε,  στο παράθυρο.
Παραδεχόταν ότι ο γέρος την είχε ερωτευτεί παλαβά στο παρελθόν αλλά δεν μπορούσε να αποδεχθεί ότι δεν ήταν πλέον στο εικονοστάσι του,  ως Αγία άξια λατρείας.
Εγώ ήμουν με τον γέρο…αλλά το έκρυβα: 
έκανα τον αμερόληπτο και τον αξιοπρεπή, σοβαρό, μετριοπαθή ιατρό.
Προσπαθούσα να τους συμβιβάσω λέγοντας ότι ήταν «μάταιο να τσακώνονται» στα γεράματα, λίγο πριν το τέλος,  και προσπαθούσα να τους φέρω στο φιλότιμο ότι είχαν ζήσει μια «υπέροχη ερωτική ιστορία» και «έπρεπε να την δικαιώσουν με ένα ωραίο φινάλε».
Ζητάω συγγνώμη που σας την έσκασα υποσχόμενος ωραία ερωτική ιστορία που ήταν μεν υπαρκτή αλλά κατέληξε άδοξα.
Δεν φταίω εγώ…έπρεπε να πω την αλήθεια.
Το πρόβλημα με την αλήθεια είναι πως άλλοτε ωφελεί  διότι σε προσγειώνει στην πραγματικότητα και κι άλλοτε σε κάνει  κυνικό.
Ενίοτε σε καθιστά ανάπηρο.
Το γενικότερο δίδαγμα από τις ιστορίες αυτές είναι ότι πρέπει να τις βλέπεις πως εξελίσσονται στο χρόνο και πως τελειώνουν.
 Αν το έκανε αυτό η Λένα Μαντά παρακολουθώντας τις ηρωίδες της μέχρι τα γεράματα, είναι βέβαιο ότι οι ηρωίδες της θα  ήταν ελάχιστα αξιοζήλευτες και ίδια η Λένα Μαντά θα είχε πάθει κατάθλιψη.
🙂
Προτιμώ μόνος και νηφάλιος γέρος.

τελευταία - και φαρμακερή- ελπίδα

…ένα συγκινητικό ποίημα του γερο-Μπουκόφσκι που είχε μείνει μόνος και ήλπιζε , ακόμα, να βρει μιά γυναίκα (να ακούσει γυναικεία βήματα). Τελ...