Ζωή Πορφυρογέννητη

 Όταν ήμουν μικρός προσπαθούσα - μάταια- να καταλάβω τις γυναίκες και στην προσπάθεια μου αυτή μελέτησα βιογραφίες εξαιρετικά σπουδαίων και εξαιρετικά διαβολικών γυναικών.

Οι σπουδαίες γυναίκες, όπως η Μαρία Κιουρί και άλλες, είναι κάπως …ξενέρωτες και προβλέψιμες… ενώ οι …διαβολικές παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον. 

Μια από τις πιο διαβολικές είναι  η περίφημη Ζωή η Πορφυρογέννητη ,  η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου η οποία κυβέρνησε μόνη της στο Βυζάντιο για δεκαετίες και μπόρεσε και παντρεύτηκε τρεις αυτοκράτορες.

Τελικά κατέκτησε την αθανασία και την δόξα  όχι τόσο με τις δολοπλοκίες της και τα εγκλήματα - και τις ικανότητες της-  αλλά επειδή έγινε …ψηφιδωτό στην Αγία Σοφία και διατηρείται μέχρι σήμερα σε άριστη κατάσταση.

 (μέχρι που ήρθε Ερντογάν και το έκρυψε ώστε να είναι  αόρατο για τους μουσουλμάνους προσκυνητές…)

CV:

Η Αυτοκράτειρα Ζωή Πορφυρογέννητη ήταν μία από τις τέσσερις γυναίκες στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία που κυβέρνησαν στο όνομά τους. 

Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη θεμελίωση των αρχών της δυναστικής διαδοχής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. 

Ήταν επίσης η δεύτερη Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου που κατείχε την απόλυτη εξουσία. 

Παρά τα επιτεύγματά της, η Αυτοκράτειρα Ζωή Πορφυρογέννητη είχε μια ταραχώδη ζωή, καθώς παντρεύτηκε τρεις φορές. 

Και οι τρεις γάμοι της ήταν δυστυχισμένοι, και παρέμεινε άτεκνη. Συγκυβέρνησε για σύντομο χρονικό διάστημα με την αδελφή της, Θεοδώρα, μέχρι που την απομάκρυνε από την εξουσία.

Η Αυτοκράτειρα Ζωή Πορφυρογέννητη γεννήθηκε περί το 978 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. 

Ο πατέρας της ήταν ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Η΄, ο οποίος συγκυβερνούσε με τον αδελφό του, Αυτοκράτορα Βασίλειο Β΄. 

Η μητέρα της ήταν η Αυτοκράτειρα Ελένη. Η Πριγκίπισσα Ζωή είχε δύο αδελφές, την Ευδοκία και τη Θεοδώρα. Η Ευδοκία είχε παραμορφωθεί λόγω παιδικής ασθένειας και στάλθηκε σε μοναστήρι για να γίνει μοναχή. Η μικρότερη αδελφή της, Θεοδώρα, έγινε η μοναδική κυβερνήτρια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1055 μ.Χ.

Η Πριγκίπισσα Ζωή επιλέχθηκε για να γίνει σύζυγος του Όθωνα Γ΄, Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αναχώρησε το 1001 μ.Χ., αλλά φτάνοντας στο Μπάρι, έμαθε ότι είχε πεθάνει τον Φεβρουάριο του 1002 από πυρετό. 

Έτσι, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ πέθανε το 1025 μ.Χ., και ο Κωνσταντίνος Η΄ έγινε ο μοναδικός κυβερνήτης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Τον Νοέμβριο του 1028 μ.Χ., ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Η΄, ενώ βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου, είχε ήδη επιλέξει σύζυγο για την Πριγκίπισσα Ζωή. 

Επέλεξε τον Ρωμανό Αργυρό, τον έπαρχο της Κωνσταντινούπολης. Ήταν μεγαλύτερος από την Πριγκίπισσα Ζωή και είχε ήδη σύζυγο, την Ελένη, η οποία αναγκάστηκε να εισέλθει σε μοναστήρι. 

Με τη σύζυγό του πλέον μοναχή, ο Ρωμανός Αργυρός και η Πριγκίπισσα Ζωή παντρεύτηκαν και στέφθηκαν Αυτοκράτορας και Αυτοκράτειρα στις 8 Νοεμβρίου 1028 μ.Χ. Στις 11 Νοεμβρίου 1028 μ.Χ., ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Η΄ πέθανε.

Ο γάμος μεταξύ της Αυτοκράτειρας Ζωής και του Αυτοκράτορα Ρωμανού Γ΄ ήταν πολύ δυστυχισμένος. 

Η Αυτοκράτειρα Ζωή δεν απέκτησε παιδιά, και ο Αυτοκράτορας απέκτησε ερωμένη. 

Η Ζωή ερωτεύτηκε τον Μιχαήλ, τον θαλαμηπόλο της. Έγιναν γρήγορα εραστές. 

Η Ζωή αποφάσισε να εξαλείψει τον σύζυγό της Ρωμανό και να κάνει τον εραστή της αυτοκράτορα. 

Στις 11 Απριλίου 1034 μ.Χ. (Μεγάλη Παρασκευή), η Αυτοκράτειρα Ζωή έπνιξε τον Ρωμανό Γ΄ στο λουτρό του. 

Αυτό άνοιξε τον δρόμο για να παντρευτεί τον Μιχαήλ. 

Παντρεύτηκαν την ίδια μέρα που πέθανε ο σύζυγός της, και ο εραστής της έγινε Αυτοκράτορας Μιχαήλ Δ΄.

Ο γάμος μεταξύ της Αυτοκράτειρας Ζωής και του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Δ΄ ήταν αρχικά ευτυχισμένος. 

Επειδή η Αυτοκράτειρα Ζωή είχε συμμετοχή στον θάνατο του Ρωμανού Γ΄, ο Μιχαήλ Δ΄ άρχισε να την εμπιστεύεται λιγότερο, και επηρεαζόταν έντονα από τον αδελφό του, Ιωάννη τον Ορφανοτρόφο. 

Ο Μιχαήλ Δ΄ φοβόταν επίσης ότι η σύζυγός του θα τον δολοφονούσε όπως τον προκάτοχό του και την περιόρισε στα δωμάτιά της. 

Λίγο αργότερα, σταμάτησε να την επισκέπτεται εντελώς. 

Το 1037 μ.Χ., προσπάθησε να δηλητηριάσει τον Ιωάννη, αλλά το σχέδιο αποκαλύφθηκε. 

Η Αυτοκράτειρα Ζωή τέθηκε υπό στενή επιτήρηση.

Το 1041 μ.Χ., ο Αυτοκράτορας Μιχαήλ Δ΄ πεθανε από επιληψία και είχε αποσυρθεί στο μοναστήρι των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού. 

Η Αυτοκράτειρα Ζωή αναγκάστηκε να υιοθετήσει τον ανιψιό του Μιχαήλ, που επίσης ονομαζόταν Μιχαήλ, ως γιο της. 

Αυτοκράτειρα Ζωή

Η Μεγάλη Βυζαντινή Κυβερνήτρια

Η Αυτοκράτειρα Ζωή Πορφυρογέννητη ήταν αυτοκράτειρα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από το 1028 μ.Χ. μέχρι τον θάνατό της το 1050 μ.Χ. 

Σε μια γεμάτη γεγονότα καριέρα, βασίλεψε στο πλευρό τριών συζύγων, είχε ρόλο στη διαδοχή του υιοθετημένου γιου της και, το 1042 μ.Χ., ήταν συγκυβερνήτρια με την αδελφή της Θεοδώρα. 

Η Ζωή είναι το θέμα μιας πολύχρωμης και κάπως επικριτικής βιογραφίας στο Chronographia του Βυζαντινού ιστορικού του 11ου αιώνα Μιχαήλ Ψελλού.

Πρώιμη Ζωή

Η Ζωή γεννήθηκε περί το 978 μ.Χ., μία από τις τρεις κόρες του Κωνσταντίνου Η΄ (βασ. 1025-1028 μ.Χ.). Εμφανίζεται για πρώτη φορά στο προσκήνιο της ιστορίας όταν ο θείος της, αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ (βασ. 976-1025 μ.Χ.), την υποσχέθηκε σε γάμο συμμαχίας με τον Όθωνα Γ΄ (βασ. 996-1002 μ.Χ.), Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Ζωή, τότε 23 ετών και φημιζόμενη για την ομορφιά της, απέπλευσε το 1001 μ.Χ. από την Κωνσταντινούπολη, αλλά φτάνοντας στο Μπάρι, έλαβε τα θλιβερά νέα ότι ο Όθωνας είχε πεθάνει από πυρετό. Ήταν μία από εκείνες τις στιγμές στην ιστορία του «τι θα μπορούσε να είχε συμβεί;», αν οι αυτοκρατορικές οικογένειες των δύο μεγάλων αυτοκρατοριών της Δύσης είχαν ενωθεί. 

Αντ’ αυτού, η Ζωή επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου πέρασε τα επόμενα 27 χρόνια απομονωμένη στο Μεγάλο Παλάτι, αλλά ο χρόνος της θα ερχόταν.

Ο χαρακτήρας και η εμφάνιση της Ζωής περιγράφονται από τον συχνά επικριτικό Βυζαντινό ιστορικό και αυλικό Μιχαήλ Ψελλό (1018 - περ. 1082 μ.Χ.), ο οποίος την είχε δει με τα μάτια του όταν ήταν σε προχωρημένη ηλικία:

[Η Ζωή] ήταν μεγαλοπρεπής στους τρόπους της, μια γυναίκα μεγάλης ομορφιάς, επιβλητική στη συμπεριφορά της και επιβάλλουσα σεβασμό… ήταν γυναίκα με παθιασμένα ενδιαφέροντα, έτοιμη με ίσο ενθουσιασμό για και τις δύο εναλλακτικές, τον θάνατο ή τη ζωή, εννοώ. Σε αυτό μου θύμιζε τα κύματα της θάλασσας, που πότε υψώνουν ένα πλοίο ψηλά και πότε το βυθίζουν στα βάθη… 

Η Ζωή ήταν γενναιόδωρη, ο τύπος της γυναίκας που θα μπορούσε να εξαντλήσει μια θάλασσα γεμάτη χρυσόσκονη σε μία μέρα… [εκείνη] μπέρδευε τις μικροπράξεις του χαρεμιού με σημαντικά κρατικά ζητήματα… 

Τα μάτια της ήταν μεγάλα, με απόσταση μεταξύ τους και επιβλητικά φρύδια. Η μύτη της είχε μια ελαφριά καμπυλότητα, και όλο το σώμα της έλαμπε από τη λευκότητα του δέρματός της (Ζωή & Θεοδώρα, Chronographia).

Ρωμανός Γ΄ (Σύζυγος Νο. 1)

Όταν ο πατέρας της, Κωνσταντίνος Η΄, πέθανε από γηρατειά χωρίς να έχει αποκτήσει αρσενικό διάδοχο, η Ζωή έγινε αυτοκράτειρα το 1028 μ.Χ., καθώς η μεγαλύτερη αδελφή της είχε από καιρό αποσυρθεί σε μοναστήρι. 

Ο Κωνσταντίνος είχε προκανονίσει τον γάμο της Ζωής με τον ηλικιωμένο Ρωμανό Αργυρό, τον έπαρχο (ουσιαστικά, δήμαρχο) της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος, πλέον αυτοκράτορας, έγινε Ρωμανός Γ΄. Δεν ενδιαφερόμενη καθόλου για την επιλογή του πατέρα της, η Ζωή συνωμότησε με τον έφηβο εραστή της Μιχαήλ για να δολοφονήσει τον Ρωμανό, ο οποίος είχε πάρει ερωμένη και είχε, μάλλον απερίσκεπτα, αρνηθεί στη Ζωή την πρόσβαση στο αυτοκρατορικό θησαυροφυλάκιο. 

Ο αυτοκράτορας πνίγηκε στο λουτρό του το 1034 μ.Χ. Ο Ρωμανός δεν ήταν καθόλου δημοφιλής ούτε σε πολλούς άλλους. Η βασιλεία του θεωρήθηκε καταστροφική για την βυζαντινή οικονομία - ιδιαίτερα η πολιτική του για τη μείωση των φόρων για την αριστοκρατία της γης και η σπάταλη δαπάνη σε εκκλησίες και μοναστήρια, που δεν μπορούσε να αντέξει. Τα στρατιωτικά ζητήματα δεν ήταν πιο επιτυχημένα, με χαμηλό σημείο την ήττα από έναν αραβικό στρατό στο Χαλέπι το 1030 μ.Χ.

Μιχαήλ Δ΄ (Σύζυγος Νο. 2)

Έτσι, ο Μιχαήλ έγινε αυτοκράτορας το 1034 μ.Χ. ως Μιχαήλ Δ΄ ο Παφλαγόνας, αλλά αποδείχθηκε ότι ήταν και ο ίδιος κάπως δολοπλόκος και έστειλε την Ζωή, τότε 56 ετών, εξορία σε μοναστήρι. 

Η βασιλεία του Μιχαήλ δεν ήταν πιο επιτυχής από του προκατόχου του, με την αριστοκρατία να αντιτίθεται στην υπερβολική επιρροή στην αυλή του ευνούχου Ιωάννη του Ορφανοτρόφου, αδελφού του Μιχαήλ Δ΄. 

Μια μεγάλη εξέγερση οδηγήθηκε από τον Πέτρο Δελιάνο λόγω του υψηλού ποσοστού φορολογίας και της παράλογης απαίτησης του Ιωάννη να πληρώνονται οι φόροι σε μετρητά και όχι σε είδος, όπως συνήθως. 

Η εξέγερση ξέσπασε το 1040 μ.Χ., αλλά το φορολογικό ζήτημα ήταν μόνο η σπίθα για το πραγματικό φλέγον ζήτημα: την κυριαρχία των Βυζαντινών επί των Βουλγάρων. 

Ο Δελιάνος ισχυρίστηκε ότι ήταν γιος (ή εγγονός) του πρώην Τσάρου Σαμουήλ της Βουλγαρίας και οι επαναστάτες συγκλόνισαν την αυτοκρατορία καταλαμβάνοντας σημαντικές πόλεις όπως το Βελιγράδι, το Νις και τα Σκόπια, ενώ πολιορκούσαν ανεπιτυχώς τη δεύτερη σημαντικότερη βυζαντινή πόλη, τη Θεσσαλονίκη. 

Μέσα σε ένα χρόνο, ωστόσο, ο Δελιάνος προδόθηκε από τον συν-επαναστάτη του Αλουσιανό (γιο του τότε Τσάρου της Βουλγαρίας Ιωάννη Βλαδίσλαβ), ο οποίος τον παρέδωσε στον Μιχαήλ, και η εξέγερση καταπνίγηκε.

Ο λαός της Κωνσταντινούπολης και η εκκλησία πάντα ευνόησαν τη Ζωή, καθώς αντιπροσώπευε την αληθινή δυναστική γραμμή.

Υπήρξαν και άλλες εξεγέρσεις πέρα από αυτή του Δελιάνο. 

Ο Στέφαν Βοϊσλάβ, Πρίγκιπας της Ζέτα (γνωστής και ως Ντούκλια στη Σερβία), είχε οδηγήσει εξέγερση το 1034 μ.Χ. και κέρδισε την ανεξαρτησία για τη Ζέτα κερδίζοντας μια μάχη στην επαρχία Δυρραχίου το 1042 μ.Χ. Όπως και στη βασιλεία του Ρωμανού, οι ήττες στο εξωτερικό συνέβαλαν σε μια γενική αίσθηση παρακμής, καθώς τα σύνορα της αυτοκρατορίας συνέχιζαν να δέχονται επιθέσεις από ξένες δυνάμεις. Στην περίπτωση του Μιχαήλ, οι απώλειες ήρθαν στη Σικελία, που οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στο ότι ο αυτοκράτορας ήταν αρκετά ανόητος ώστε να ανακαλέσει τον εξαιρετικό στρατηγό του Γεώργιο Μανιάκη από το νησί και να τον φυλακίσει το 1040 μ.Χ. Επιπρόσθετα, ο Μιχαήλ υπέφερε από επιληψία, η οποία επιδεινωνόταν με την ηλικία, παρόλο που ήταν ακόμα στα είκοσί του.

Μιχαήλ Ε΄ (Ο Ανιψιός)

Εν τω μεταξύ, η Ζωή μπορεί να είχε απομακρυνθεί σε μοναστήρι, αλλά δεν ήταν εντελώς εκτός σκηνής, και παρέμενε φιλόδοξη να ανακτήσει τον θρόνο της. 

Είχε ενθαρρυνθεί να υιοθετήσει ως γιο της τον Μιχαήλ Ε΄, ανιψιό του Μιχαήλ Δ΄, από τον Ιωάννη τον Ορφανοτρόφο. Ο Ιωάννης, βλέποντας ότι ο αδελφός του πέθαινε, ήθελε να διατηρήσει την ισχυρή θέση του στην αυλή υιοθετώντας έναν νέο προστατευόμενο. Η Ζωή μπορούσε να χρησιμοποιήσει το ίδιο εργαλείο για να επιστρέψει στη νόμιμη θέση της στην αυλή. Ο ασθενής Μιχαήλ Δ΄ αναγκάστηκε να αποσυρθεί σε μοναστήρι το 1041 μ.Χ., όπου πέθανε από φυσικά αίτια.

Ο Μιχαήλ Ε΄ Καλαφάτης ονομάστηκε έτσι επειδή ο πατέρας του ήταν απλός καλαφάτης, ενώ η μητέρα του ήταν αδελφή του Μιχαήλ Δ΄. Η Ζωή υποχρεώθηκε να ορίσει τον Μιχαήλ Ε΄ ως επίσημο διάδοχο του θρόνου, αλλά όταν έγινε αυτοκράτορας το 1041 μ.Χ., στράφηκε εναντίον αυτών που τον είχαν αναδείξει σε κυβερνήτη και εξόρισε τον Ιωάννη τον Ορφανοτρόφο από την αυλή. Η Ζωή ήταν η επόμενη, τον Απρίλιο του 1042 μ.Χ., όταν η αυτοκράτειρα στάλθηκε σε μοναστήρι για δεύτερη φορά (στο Πριγκίπισσο, ένα νησί της Μαρμαρά). Ωστόσο, ο λαός της Κωνσταντινούπολης και η εκκλησία ευνόησαν τη Ζωή, καθώς αντιπροσώπευε την αληθινή δυναστική γραμμή. Μια λαϊκή εξέγερση ξέσπασε και ένας όχλος κατέστρεψε το παλάτι και ανέτρεψε τον νεαρό αυτοκράτορα τον Απρίλιο του 1042 μ.Χ. Η Ζωή στη συνέχεια συγκυβέρνησε με την μικρότερη αδελφή της Θεοδώρα, που επίσης βγήκε από τη συνταξιοδότησή της σε μοναστήρι. Οι Βυζαντινοί είχαν πλέον δύο ηλικιωμένες κυρίες να μοιράζονται τον θρόνο, αλλά τουλάχιστον είχαν άψογο αυτοκρατορικό γενεαλογικό δέντρο, και ο καταφρονημένος Μιχαήλ εξορίστηκε σε μοναστήρι. 

Για τον λαό, αυτή η ελαφριά τιμωρία δεν ήταν αρκετή, και έτσι η Ζωή διέταξε να τυφλωθεί.

Κωνσταντίνος Θ΄ (Σύζυγος Νο. 3)

Η Ζωή, πιθανότατα λόγω της ηλικίας της (τότε 64 ετών) και της προηγούμενης εμπειρίας της, πήρε προτεραιότητα έναντι της αδελφής της - για παράδειγμα, ο θρόνος της τοποθετήθηκε ελαφρώς πιο μπροστά από αυτόν της Θεοδώρας κατά την τελετή επαναστέψης τους. Ελπίζοντας να ξεκινήσουν ένα νέο κεφάλαιο στην βυζαντινή ιστορία, οι αδελφές έκαναν νέους διορισμούς στην αυλή, αποφάσισαν κατά των διεφθαρμένων πρακτικών, όπως η πώληση τίτλων, και ξεκίνησαν έρευνα για τις παραβάσεις του προκατόχου τους.

Η Ζωή εδραίωσε τη θέση της επιλέγοντας έναν νέο σύζυγο, τον τρίτο της. Ο Κωνσταντίνος Μονομάχος ήταν μια πλούσια και κομψή επιλογή, που τον θαύμαζε από καιρό η αυτοκράτειρα, και έτσι ανακλήθηκε από την εξορία του στη Λέσβο. Παντρεύτηκαν τον Ιούνιο του 1042 μ.Χ., ο αριστοκράτης με τη φήμη του γυναικά στην αυλή έγινε αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος (βασ. 1042-1055 μ.Χ.). Ο Κωνσταντίνος είχε εμπειρία στη βυζαντινή διακυβέρνηση καθώς υπήρξε ανώτερος πολιτικός διοικητής, και είχε κάποιο γενεαλογικό κύρος, καθώς ήταν συγγενής του Ρωμανού Γ΄.

Σε μια πρωτοφανή διευθέτηση, ο Κωνσταντίνος συγκυβερνούσε με τη Ζωή και τη Θεοδώρα. Για να περιπλέξει ακόμα περισσότερο τα πράγματα, ο Κωνσταντίνος εγκατέστησε τη μακροχρόνια ερωμένη του, Σκλήραινα, στο παλάτι, μια κίνηση που φαινομενικά ευλογήθηκε από τη Ζωή. Ο λαός δεν ήταν τόσο ανεκτικός σε αυτή τη συγκεχυμένη κατανομή της εξουσίας και ζήτησε την απομάκρυνση της Σκλήραινας - ένα πρόβλημα που λύθηκε με τον ξαφνικό θάνατό της από πνευμονική νόσο.

Ένα από τα πρώτα έργα του νέου αυτοκράτορα ήταν να εξορίσει τον δολοπλόκο Ιωάννη από την αυλή για δεύτερη φορά στην καριέρα του, τιμωρώντας τον με την συχνή βυζαντινή πρακτική της τύφλωσης. Ο Κωνσταντίνος ξεκίνησε τη μεταρρύθμιση της διοίκησης της αυτοκρατορίας, αλλά αυτό συνέβαλε σε δύο μεγάλες εξεγέρσεις που οδηγήθηκαν από τους στρατηγούς Γεώργιο Μανιάκη και Λέοντα Τορνίκιο (ανιψιό του αυτοκράτορα) το 1043 μ.Χ. και το 1047 μ.Χ. αντίστοιχα. Ο αυτοκράτορας περιβαλλόταν στην αυλή από γνωστούς διανοούμενους, μεταξύ των οποίων ο Μιχαήλ Ψελλός, αλλά η παραμέληση του στρατού είχε μακροπρόθεσμες συνέπειες, παρόλο που μια επίθεση των Ρως στην Κωνσταντινούπολη αποτράπηκε το 1043 μ.Χ. Η αυτοκρατορία κατέρρεε στα σύνορα με τους Νορμανδούς να εισβάλλουν στη νότια Ιταλία, τους Πετσενέγους να απειλούν τα Βαλκάνια και τους Σελτζούκους να επεκτείνονται στη Μικρά Ασία. Ο Κωνσταντίνος μπορεί να είχε εξοικονομήσει πόρους από τον στρατό, αλλά βρήκε ακόμα πόρους για να χτίσει πολυτελή μοναστήρια και να κάνει δώρα στους αριστοκρατικούς του φίλους.

Θάνατος

Το 1050 μ.Χ., καθώς η Αυτοκρατορία περνούσε μερικές από τις πιο σκοτεινές της ημέρες, η Ζωή πέθανε. Παρά τους τρεις γάμους της, δεν απέκτησε ποτέ παιδί, και όταν η αδελφή της Θεοδώρα πέθανε το 1056 μ.Χ., η Μακεδονική δυναστεία που ίδρυσε ο Βασίλειος Α΄ (βασ. 867-886 μ.Χ.) εξαφανίστηκε. Η Ζωή ζει, ωστόσο, στη λαϊκή μνήμη χάρη στην πολύχρωμη ζωή της, τη βιογραφία του Ψελλού και το διάσημο χρυσό και γυάλινο ψηφιδωτό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Εδώ η Αυτοκράτειρα απεικονίζεται μαζί με τον Κωνσταντίνο Θ΄ με τον Ιησού Χριστό ανάμεσά τους σε μια πράξη ευλογίας. Βρίσκεται στον ανατολικό τοίχο της νότιας πινακοθήκης, καθένας προσφέρει δωρεές στον Χριστό, και η Ζωή φοράει μια εντυπωσιακή στολή με κοσμήματα και στέμμα. Πάνω της υπάρχει μια επιγραφή που λέει «Ζωή, η πιο ευσεβής Αυγούστα». Το ψηφιδωτό αντανακλά ενδιαφέροντα τη ταραχώδη προσωπική ζωή της Ζωής, καθώς με προσεκτική εξέταση μπορεί κανείς να δει ότι τα κεφάλια και των τριών μορφών έχουν αλλοιωθεί, καθώς το αρχικό ψηφιδωτό ίσως τίμησε τον πρώτο σύζυγο της Ζωής, Ρωμανό Γ΄, ή ακόμα και τον ανιψιό της Μιχαήλ Ε΄.

Πηγές:

* Cartwright, M. (2018, 19 Απριλίου). Αυτοκράτειρα Ζωή. World History Encyclopedia. Ανακτήθηκε από https://www.worldhistory.org/Empress_Zoe/.

* Garland, L. (2011). Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium AD 527-1204. Νέα Υόρκη: Routledge.

* «Ζωή Πορφυρογέννητη (980–1050).» Dictionary of Women Worldwide: 25,000 Women Through the Ages, επιμέλεια Anne Commire και Deborah Klezmer, τόμ. 2, Yorkin Publications, 2007, σ. 2066. Gale eBooks.

* Zoe. (2017). Στο Encyclopaedia Britannica, Britannica Concise Encyclopedia. Britannica Digital Learning. Credo Referenc

Παραδοσιακή Κινέζικη και Γιαπωνέζικη ζωγραφική

 

Η κινεζική και γιαπωνέζικη ζωγραφική είναι φυσιολατρική: 

στην ουσία είναι πανθεϊστική… δηλαδή βλέπει τη φύση και κάθε  τί  που υπάρχει μέσα στη φύση,  σαν ένα μέρος του Θεού.

Φυσικό είναι με μια τέτοια οπτική, να βλέπει τον άνθρωπο πολύ μικρό και το γύρω περιβάλλον πολύ μεγάλο….

Το ανθρωπάκι είναι μικρό…. πολύ μικρό συστατικό του συνόλου του θαύματος της δημιουργίας… 

…η οποία δημιουργία δεν είναι όπως η χριστιανική «Δημιουργία»:

δηλαδή κάτι που δημιουργήθηκε από ένα Δημιουργό και που έχει αρχή μέση και τέλος…

….άλλα είναι μία ύπαρξη που ταυτίζεται με τον Θεό  και η οποία πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει…

…μιά ύπαρξη που απλά  αλλάζει μορφές…που κάνει κύκλους στην Ιστορία  αντί να έχει μιά ευθεία πορεία.

… και εμείς είμαστε ένα μέρος της.

….αν αποκτήσουμε την σωστή ενσυναίσθηση αυτής της έννοιας του μέρους που ανήκει στο Όλον, τότε θα κατανοήσουμε και την θεία μας φύση.

Αυτό εννοούν οι Κινέζοι και  Γιαπωνέζοι παραδοσιακοί  ζωγράφοι,  κάνοντας τα ανθρωπάκια πολύ μικρά και το γύρω φυσικό περιβάλλον, πολύ μεγάλο και εντυπωσιακό…

πάρε και συ μιά βράβευση, κολλητέ

 …έχω αρχίσει να εκνευρίζομαι με όλες τις βραβεύσεις…

…. και τις διακρίσεις

…..που δίνουνε διεθνείς φορείς,  οργανισμοί αλλά και κράτη,  σε διάφορους τενεκέδες ξεγάνωτους.

…. για να τους προωθήσουν σε καίριες θέσεις, για να τους κολακέψουν ή να πουλήσουν  εκδούλευση.

…ή  για να κάνουν κονέ.

Και δεν θα πω για τα διδακτορικά που δίνουν διάφορα πανεπιστήμια σε εφοπλιστές,  μεγαλοκυρίες, πολιτικούς, ποδοσφαιριστές κλπ.

Εδώ έχουν γίνει επίτιμοι  διδάκτορες από την Μαριάννα Βαρδινογιάννη μέχρι το Νίκο Γκάλη.

 ….αλλά και ο Πούτιν στο πανεπιστήμιο Πελοποννήσου…

… αλλά του το πήραν πίσω με την Ουκρανία.

🙂

Αλλά και οι ξένοι το έχουν ξεφτιλίσει εντελώς και μάλιστα σοβαρά πανεπιστήμια όπως αυτό της Γλασκώβης το οποίο έκανε επίτιμο διδάκτορα της νομικής ένα αγράμματο Αφρικανο οπλαρχηγό που αφού έκανε αντάρτικο με σφαγές για καμιά εικοσαριά χρόνια,  τώρα έγινε αξιοσέβαστος «πρόεδρος», αμετακίνητος για άλλη μιά εικοσαετία. 

Κάργα δημοκρατία δηλαδή που χρειάζεται επιβράβευση. 

🙂

Αλλά τα μεγαλύτερα καραγκιοζιλίκια τα χούμε δει με το Γιώργο Παπανδρέου που ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Foreign Policy στους  “100 global thinkers”.

Τέτοιο διανοητή σαν το Γιωργάκη,  δεν έχει ματαδεί ο κόσμος.

Και άλλοι πολλοί.

Τώρα βλέπω ότι βράβευσαν στους «100 ανθρώπουςμε επιρροή» τον πρώην  προεδρο μιας ΜΚΟ μαζί με την τραγουδίστρια Ντόλυ Πάρτον (Μια ευτραφή  θεία με ξανθό χείμαρρο που τραγουδάει κάντρι).

Δεν θέλω, δεν αντέχω,  δεν μπορώ να μας αντιμετωπίζουν σαν ηλίθιους.

Γιατί εμάς τους κοινούς  ανθρώπους μας θεωρούν ένα ζυμάρι που  μπορούν να το πλάσουν  όπως θέλουν.

…χέστε μας ρε…

σας πήραμε χαμπάρι.

https://time.com/archive/6691283/george-papandreou-the-greek-thinker/

Όταν είσαι γιατρός σε ένα νησί

 …η ανοικτή επιστολή προς τους κατοίκους της Ίου που απηύθυνε ο παιδίατρος Σωτήρης Σεμερτζιάν , παιδίατρος  που υπηρέτησε τέσσερα χρόνια στο κέντρο υγείας Ίου, είναι μία πραγματική βόμβα προς όσους έχουν λίγο μυαλό που καταλαβαίνει και δυό αυτιά καθαρά που μπορούν να ακούσουν.

Τι λέει ο άνθρωπος αυτός,  που πήρε μια γενναία απόφαση να εγκατασταθεί στην Ίο, και να εργαστεί ως επιμελητής Α στο κέντρο υγείας?

Βασικά λέει ότι προσπάθησε πολύ,  όσο μπορούσε,  να καλύψει τις  ανεπάρκειες   για τις ελλείψεις σε θεσμικό, οργανωτικό  και υλικό επίπεδο…

….ανέλαβε τεράστιο ρίσκο παρά  την νεαρή ηλικία και απειρία του - μόλις είχε τελειώσει ειδικότητα στην διαρκεια της οποίας δεν έλαβε καμμία εκπαίδευση πρωτοβάθμιας σε απομονωμένο νησί - υπέστη εξευτελιστικές πρακτικές,  εργασιακή κακοποίηση, και εργασιακή περιφρόνηση.

Αν και έκανε γνωστά τα προβλήματα της εργασίας του, προφορικά και γραπτά,, ουδείς έδωσε σημασία…

… είτε από υπηρεσιακούς παράγοντες είτε από τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης και της τοπικής κοινωνίας. 

Με λίγα λόγια,  από τη στιγμή που ο γιατρός θα πάρει τη θέση,  όλοι λένε … «τώρα κόψε τον  στο λαιμό σου ρε».

Και τι γίνεται μετά από αυτά?

Ο γιατρός,  στην καλή περίπτωση παθαίνει ένα αυτοάνοσο και στην κακή  περίπτωση, ένα έμφραγμα. 

Μερικοί,   και τα δύο…γιά να είναι πιό large.

🙂

Μετά,  ο γιατρός παραιτείται.

…και  αρχίζει να γράφει δημόσιες επιστολές και δημοσιεύσεις  στα social media αλλά,  φυσικά, όλοι  κάνουν το κορόιδο…

…αφού,  βαθειά μέσα τους δεν πιστεύουν πραγματικά ότι το πρόβλημα λύνεται…

και έτσι…όλοι περιμένουν.

… μέχρι να πείσουν τον επόμενο άτυχο γιατρό γιά να πάρει την δουλειά.

Και αν βρεθεί αυτός, δώστου ξανά μανά τα ίδια…

🙂

Η επιστολή του παιδιάτρου Σεμερτζιάν, έχει ως εξής: 

Ανοιχτή επιστολή προς τους πολίτες και τους θεσμούς της Ίου

Αγαπητοί

Με φορτισμένη διάθεση, διαρκές αίσθημα καθήκοντος και την ανάγκη να τιμήσω την σχέση ευθύτητας και ειλικρίνειας που έχει χτιστεί μεταξύ μας από την άφιξή μου στην Ίο, αναλαμβάνω την υποχρέωση να ενημερωθείτε απευθείας από εμένα για τις προθέσεις μου ως προς το ρόλο μου στο νησί σας.

Από τον Φλεβάρη του 2021 που ήρθα και ξεκίνησα να εργάζομαι στο Κέντρο Υγείας Ίου ως ο μοναδικός παιδίατρος, έχω βιώσει την σχέση μου με την κοινότητα και ιδιαίτερα τις οικογένειες με μικρά παιδιά, να εξελίσσεται σταδιακά. Από σχέση αναγκαιότητας και επιφυλάξεων, σε σχέση εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Και εν τέλει σε αρκετές περιπτώσεις σε σχέση φροντίδας, φιλίας και ευγνωμοσύνης.

Είμαι περήφανος για την διαδρομή αυτή. Τόσο γιατί είναι η πρώτη φορά που ανέλαβα θέση ειδικευμένου παιδιάτρου, όσο και επειδή κλήθηκα να διαχειριστώ πλήθος αντιξοότητες. Και παρά τους κλυδωνισμούς και τις παρεκκλίσεις, το πρόσημο της προσπάθειάς μου παρέμεινε σταθερά και με συνέπεια θετικό. 

Όπως πολλές φορές έχω απαντήσει σε πολλούς από εσάς, ανταμοιβή μου είναι το ευχαριστώ και η αγάπη σας. Το γέλιο και η αγκαλιά των μικρών παιδιών σας, που πήραν τη θέση της αγωνίας και των δακρύων, όταν έρχονται στο ιατρείο. Η εμπιστοσύνη σας στη διαχείριση πολλών ευαίσθητων καταστάσεων, και κοινωνικής ή ψυχοκοινωνικής φύσης. Η ανταπόκρισή σας στο κάλεσμα να οργανώσω και να σας προσφέρω ημερίδες επιμόρφωσης για καθημερινά, μα σημαντικά παιδιατρικά ζητήματα. Η εξελισσόμενη συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων για δράσεις που αφορούν το μαθητικό πληθυσμό στο σχολικό περιβάλλον. Και φυσικά στο μικρό βαθμό που οι συνθήκες το έχουν επιτρέψει, αντίστοιχα εξελίχθηκαν οι επισκέψεις μου στους παιδιατρικούς πληθυσμούς της Φολεγάνδρου και της Σικίνου.

Εξ αρχής γνώριζα πως θα είναι δύσκολο να ασκήσω το έργο μου με επιστημονική αρτιότητα και να εξασφαλίσω τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και εξέλιξή μου ως επιστήμονας. Η ιατρική στα μικρά νησιά συχνά θυμίζει δεκαετίες του παρελθόντος, με πενιχρά μέσα που δυσχεραίνουν την παροχή ιατρικών υπηρεσιών επιπέδου ανάλογου με την τεχνολογική πρόοδο της εποχής. Πιστεύω όμως πως στο μέτρο του δυνατού και εξοπλισμένος με σύνεση και διάθεση για συνεχή βελτίωση, αξιοποιώντας στο μέγιστο τις υπάρχουσες υποδομές, την τηλεϊατρική και τη διασύνδεσή μου με παιδιατρικά τμήματα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου "Αττικόν" και των Γενικών Νοσοκομείων Παίδων "Αγία Σοφία" και "Παναγιώτης και Αγλαΐα Κυριακού", προσέφερα ικανές διαγνωστικές προσπελάσεις και θεραπευτικές επιλογές, ελαχιστοποιώντας τις παραπομπές και επομένως τις μετακινήσεις παιδιών προς Αθήνα στις αναγκαίες. Εργάστηκα ενάντια στον φόβο και το άγχος που έφερνε η σκέψη ενός πιθανού επείγοντος περιστατικού, με εμπεριστατωμένες αποφάσεις για τις λιγοστές αναγκαίες επείγουσες διακομιδές προς παιδιατρικά νοσοκομεία. Δυστυχώς βίωσα μαζί σας και τις ελλείψεις του συστήματος σε σημαντικούς τομείς, όπως της αναπτυξιακής ιατρικής και της ψυχικής υγείας. Προσωπικά δεν συμβιβάζομαι και δεν θα συμβιβαστώ με την κατάσταση να είναι οι κάτοικοι της νησιωτικής Ελλάδας πολίτες δεύτερης κατηγορίας, εγκλωβισμένοι στη φτωχή συγκοινωνία με την ηπειρωτική χώρα και αποκλεισμένοι από τις υποδομές που οφείλει το κράτος να προσφέρει ισότιμα σε όλους μας.

Στις αντιξοότητες ήρθαν στην πορεία του χρόνου να προστεθούν οι αλλεπάλληλες αποχωρήσεις εργαζόμενων από το Κέντρο Υγείας Ίου από όλα τα πόστα, μειώνοντας δραστικά την επάρκειά του και το επίπεδο ετοιμότητάς του να ανταποκριθεί στο έργο του. Η φτωχή οργάνωσή του σε ζητήματα διαχείρισης πόρων, υλικών και ανθρώπινων. Η εξαιρετικά αργή ανταπόκριση του συστήματος σε αιτήματα για ανανέωση ή βελτίωση τεχνολογικού και φαρμακευτικού εξοπλισμού. Η έλλειψη διάθεσης για από κοινού δράση, αποδοτική συνεργασία και συλλογική εξέλιξη της επιστημονικής μας κατάρτισης και του προσφερόμενου έργου μας, μεταξύ των μελών του ιατρικού, κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά, προσωπικού της υγειονομικής μας δομής. Της διάθεσης να μάθουμε από τα λάθη μας και να εργαστούμε μαζί, ώστε να γίνουμε καλύτεροι στις δουλειές μας για εσάς, τους έχοντες ανάγκη τις υπηρεσίες μας. Αισθάνομαι πικρία, καθώς οι παρατηρήσεις και οι επισημάνσεις μου εντός του περιβάλλοντος εργασίας μου, αντιμετωπίζονται από απαθώς ως αρνητικά, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό τους.

Εν τω μεταξύ σωρεία δράσεων άλλων φορέων για την υγεία των κατοίκων της Ίου, επισκέψεις ιατρικών ομάδων, προγράμματα προληπτικών εξετάσεων, εκπαίδευση πρώτων βοηθειών, ομιλίες περί ψυχοκοινωνικών ζητημάτων, ημερίδες εκπαίδευσης γονεϊκότητας, αιμοδοσίες, πραγματοποιούνται με μηδαμινή ως μηδενική συμμετοχή της υγειονομικής μας δομής, με πτωχή οργάνωση ως προς αυτό, εμποδίζοντας την πραγματική αξιοποίησή τους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου ως επιμελητής παιδίατρος του Κέντρου Υγείας Ίου.

Πολλά από τα ζητήματα αυτά είναι γνωστά σε αρκετούς από εσάς. Είναι ζωτικής σημασίας οι θεσμοί να λειτουργούν με τρόπο τυπικό και αποτελεσματικό για την ελαχιστοποίηση αυτών των φαινομένων. Δυστυχώς οφείλω να ομολογήσω ότι μετά από τέσσερα και πλέον χρόνια, έχοντας απευθυνθεί σε όλες τις θεσμικές βαθμίδες με τον ενδεικνυόμενο τρόπο, εκκινώντας από άτυπες προφορικές συζητήσεις και φτάνοντας ως έγγραφα αιτήματα, κλιμακώνοντας βαθμιαία το επίπεδο απεύθυνσής μου, δεν έχω βρει ανταπόκριση. Η χρήση των δημόσιων υπηρεσιών αφορά όμως πρωτίστως τους κατοίκους μιας περιοχής και εφόσον εκείνοι φέρονται ικανοποιημένοι, ενέργειες σαν τις δικές μου εκλαμβάνονται ως παράπονα ενός ιδιόρρυθμου υπαλλήλου. Η δικλείδα ασφαλείας σε αυτή την κατάσταση, η συμμετοχή εκπροσώπων των κατοίκων στα θεσμικά όργανα εν προκειμένω ενός Κέντρου Υγείας, παρέμεινε σε τυπικό επίπεδο, χωρίς να προσφέρει ουσιαστική λύση σε κάποιο ζήτημα.

Αγαπητοί συμπολίτες, κάτοικοι της Ίου, γονείς, εκπαιδευτικοί, συνάδελφοι και συνεργάτες,

Επί τέσσερα και πλέον χρόνια έχω βάλει τα δυνατά μου, σε πείσμα κάθε άδολης αδράνειας ή δολερής αντιξοότητας, να σας προσφέρω το καλύτερο που μπορώ. Με αίσθημα καθήκοντος, επιστημονική, επαγγελματική και προσωπική αξιοπρέπεια. Πολλές φορές έχω φτάσει στα όριά μου και τα έχω υπερβεί, μεριμνώντας πάντα να μην επιδράσει αυτό δυσμενώς στην ιατρική που σας προσφέρω, στη συμπεριφορά ή στην αποτελεσματικότητά μου. Σε επίπεδο αξιοπρέπειας έχω υποστεί επί μακρόν υποτίμηση του ρόλου μου, της θέσης μου ως επιμελητής Α' ΕΣΥ, του δικαιώματος να έχω λόγο στο πρόγραμμα εργασίας και ανάπαυσής μου ως εργαζόμενος, της δίκαιης ανταμοιβής μου μεταξύ των συναδέλφων μου για το χρόνο εφημέρευσής μου. Η δυνατότητα να προσλάβω και να προσφέρω γνώσεις μεταξύ των συναδέλφων μου, τόσο έμπειρων όσο και νεότερων, μου έχει αποστερηθεί. Οι υπηρεσιακές ανάγκες, που συχνά προτάσσονται ως αιτία για πολλά από τα παραπάνω, ως δια μαγείας διαμορφώνονται χωρίς να μου ζητηθεί ποτέ πληροφορία για το ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες του παιδιατρικού πληθυσμού της Ίου, ενώ φρονώ είμαι ο καθ' ύλην αρμόδιος να προτείνει ποιες θα ήταν αυτές.

Η συνεχής πίεση να προσαρμοστώ και να αποδώσω στο για μένα ανεξήγητο αυτό περιβάλλον είχαν τίμημα και στην υγεία μου, επιβαρύνοντας και εξελίσσοντας μία αυτοάνοση νόσο. Δυστυχώς ούτε αυτή η εξέλιξη ήταν ικανή να βελτιώσει ουσιαστικά την εργασιακή μου καθημερινότητα.

Φίλοι,

Τον Δεκέμβριο του 2020 και μεσούσης της πανδημίας του κορονοϊού, ο δήμαρχος Ιητών σε τηλεοπτική εκπομπή απηύθυνε έκκληση για τον ερχομό παιδιάτρου στο νησί, για την φροντίδα της υγείας των σχεδόν 400 παιδιών της. Έχοντας μόλις αποκτήσει τον τίτλο ειδικότητας, ανταποκρίθηκα με ταπεινότητα και αισιοδοξία σε μία πρόκληση για την οποία δεν με είχε προετοιμάσει η εκπαίδευσή μου: την απόλυτη ευθύνη των αποφάσεων για την υγεία των παιδιών του νησιού. Τον Φλεβάρη του 2021 ξεκίνησε αυτή η διαδρομή, με τις πολλές όμορφες, δύσκολες, αγχωτικές και συγκινητικές στιγμές. 

Σήμερα έχω λάβει την απόφαση να υποβάλλω την παραίτησή μου από τη θέση του επιμελητή Α' παιδιατρικής στο Κέντρο Υγείας Ίου. Τόσο η επαγγελματική και επιστημονική μου αξιοπρέπεια, όσο και η φροντίδα της υγείας μου και η προστασία μου από καταστάσεις που συχνά υπερβαίνουν τη λογική, το επιτάσσουν. Είμαι ευγνώμων για την εμπιστοσύνη, το ευχαριστώ και την αγάπη σας, που με έχουν παρακινήσει να ωριμάσω σαν παιδίατρος και να εξελιχθώ σαν προσωπικότητα.

Το προσεχές διάστημα δεν θα πάρω περαιτέρω αποφάσεις σχετικά με το επαγγελματικό μου μέλλον. Επιθυμούσα, ως όφειλα, να ανακοινώσω ο ίδιος την απόφασή μου, όπως έχω υποσχεθεί όποτε ερωτήθηκα, μην αφήνοντας χώρο σε φημολογίες και νέα από χαλασμένα τηλέφωνα.

Σας ευχαριστώ όλους από καρδιάς.

Εξακολουθώ να ελπίζω πως ένας καλύτερος κόσμος είναι εφικτός και πιστεύω πως μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα από τη συλλογική μας βούληση, μέσα από τη συλλογική μας δράση.

Με ευγνωμοσύνη,

Σεμερτζιάν Σωτήρης

Ο παιδίατρός σας

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid031S8qqLEpdA2W9H1sH9y1zaFKetkxEJvSLzNLLWEGWFtmzjcmLHDjzFYLJCLvBXRRl&id=761814065