Όταν ήμουν χριστιανός και πίστευα συνολικά όλο το ιδεολογικό-θρησκευτικό πακέτο, έπαθα μεγάλο κάζο όταν διάβασα Εκκλησιαστική Ιστορία:
διαπίστωσα με τρόμο πως ήταν τα πολιτικά και άλλα γεγονότα που διαμόρφωσαν το δόγμα.
Αν ο Μέγας Κωνσταντίνος δεν είχε οργανώσει , κηρύξει , προεδρεύσει και κατευθύνει την πρώτη Οικουμενική σύνοδο, μπορεί να είμασταν σήμερα όλοι Αρριανιστές.
Κάτι τέτοιο - αντίστοιχο- κάζο παθαίνουν και οι νεαροί κομμουνιστές διαβάζοντας ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος: είναι πολλοί οι σκελετοί στις ντουλάπες των κομμουνιστικών κομμάτων.
Δυστυχώς η μελέτη της ιστορίας είναι πιό πιθανό να σε κάνει κυνικό παρά ιδεολόγο.
Οι προπαγανδιστικές απλοικότητες, βοηθάνε τη πίστη σε πρώτη φάση αλλά η προοδευτική εμβάθυνση στην πραγματική ιστορία, σου στραμπουλάει τις ακλόνητες πεποιθήσεις.
Τα χίλια βιβλιαράκια της βιβλιοθήκης του κατηχητικού αποδείχτηκαν ανίσχυρα μπρος σε ένα τόμο εκκλησιαστικής ιστορίας γραμμένης από επίσκοπο και διδασκόμενης σε φοιτητές της Θεολογίας.