Αλλοτρίωση
Η αλλοτριωμένη εργασία είναι η εργασία όπου ο εργαζόμενος δεν έχει κανέναν έλεγχο για το πώς χρησιμοποιούνται οι ικανότητές του:
δεν αντλεί ικανοποίηση απο την εργασία του αφού αυτή είναι μιά σύνθετα δομημένη παραγωγική διαδικασία της οποίας αυτός , ο εργάτης, είναι απλά ένα υπάκουο και πειθαρχημένο γρανάζι.
«Η εργασία είναι σχεδιασμένη και ελεγχόμενη από μια εξωτερική δύναμη, την καπιταλιστική αυταρχική δομή που έχει σκοπό το κέρδος και την μέγιστη εργασιακή απόδοση με το μικρότερο κόστος» .
Αυτό είναι πράγματι ένα διάχυτο χαρακτηριστικό του σύγχρονου καπιταλισμού.
Η γαζώτρια παντελονιών στην Κίνα διαφέρει απο την μοδίστρα στο Κουκάκι: η Κινέζα γαζώτρια γαζώνει κάθε μέρα, όλες τις ώρες, το ίδιο παντελόνι.
Συχνά μάλιστα δεν το γαζώνει ολόκληρο αλλά ένα μέρος του …πχ γαζώνει μόνο τα φερμουάρ.
Η εργασία της είναι μονότονη, ίδια, χωρίς καμμιά δημιουργικότητα.
Δεν μπορεί να πάρει καμμιά πρωτοβουλία.
Βασικά είναι μιά ανθρώπινη γαζωτική μηχανή.
Αυτό είναι η εργασιακή αλλοτρίωση.
Ο εργάτης απομονώνεται από το προιόν του μόχθου του και , όχι μόνο δεν παίρνει ικανοποίηση από αυτό, αλλά απομονώνεται, αδρανοποιείται, υποσκάπτεται και το ενδιαφέρον του και το ηθικό του.
Σε αντίθεση με την γαζώτρια, η μοδίστρα στο Κουκάκι αναλαμβάνει πελάτισσες με διαφορετικό σωματότυπό, έχει διαφορετικό αντικείμενο και στόχο κάθε φορά:
άλλοτε φτιάχνει ένα ταγιέρ, άλλοτε ένα βραδυνό φόρεμα, άλλοτε ένα νυφικό και λοιπά.
Η δουλειά της είναι δημιουργική : παίρνει αποφάσεις, έχει κέρδη και ικανοποίηση από την εργασία της.
Άρα οι ικανότητες της συνολικά, αντανακλώνται στο εργασιακό αποτέλεσμα και της δίνουν αίσθηση ικανοποίησης, πληρότητας και κύρους.
Επίσης τροχίζουν το μυαλό της και την κάνουν πιο έξυπνη,πιό δημιουργική και με περισσότερες πρωτοβουλίες.
Η έννοια της αλλοτρίωσης είναι μαρξιστική και αναφέρεται κυρίως στην βιομηχανία του 19ου αιώνα όπου οι εργάτες δούλευαν στα υφαντουργεία της Βρετανίας σαν σκυλιά από το πρωί ως το βράδυ ή στα ανθρακωρυχεία χωμένοι μέσα στην Γη, με αποτέλεσμα να αποξενώνονται από την εργασία τους και να αποκτηνώνονται και κακοποιούνται σωματικά και ηθικά απο την πολύ σκληρή και μονότονη δουλειά.
Αναρωτιέμαι αν η έννοια της αλλοτρίωσης έχει εφαρμογή στο σύγχρονο κόσμο.
Θα έλεγα ότι , το να φτιάχνεις κάθε μέρα το ίδιο χάμπουργκερ στα Goody’s προφανώς σε κάνει να μοιάζεις με τον ανθρακωρύχο του 19ου αιώνα η με την γαζώτρια στα υφαντουργεία.
Βεβαίως, ο σύγχρονος εργαζόμενος, συνήθως έχει καλύτερες συνθήκες εργασίας από τότε και λιγότερες ώρες εργασίας, εάν τηρείται η νομοθεσία.
….εκτός και δουλεύει σεζόν σερβιτόρος ή μάγειρας στην Σαντορίνη.
Αυτό που σκεφτόμουν σε σχέση με όλα τα παραπάνω είναι αν η σύγχρονη ιατρική εργασία στα νοσοκομεία είναι τόσο κακοποιητική και αυταρχικά σχεδιασμένη ούτως ώστε να προκαλεί αίσθηση αλλοτρίωσης στον γιατρό .
Είναι δυνατόν να αποξενώνεται ο γιατρός από το ιατρικό του έργο, δηλαδή την διαγνωση και την θεραπεία ασθενών, όταν πιέζεται πολύ με παράλογα ωράρια, ελλιπείς συνθήκες και μέσα και σε αυταρχικό περιβάλλον?
Προσωπικά πιστεύω ότι είναι δυνατόν… και όχι μόνο είναι δυνατόν, αλλά είναι και κάτι πολύ συνηθισμένο:
η εργασιακή εξουθένωση των γιατρών - το λεγόμενο burnout - δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα είδος κατάθλιψης, εργασιακής αλλοτρίωσης και εξάντλησης επειδή ο γιατρός δεν αντέχει άλλο και αρχίζει να καταρρέει.
Όταν αρχίσει να καταρρέει, παύει πλέον να ενδιαφέρεται και για την εργασία του, και για την επιστήμη του, και για τις κλινικές του υποχρεώσεις και, γενικά, χάνει βασικές ανθρώπινες ιδιότητες που είχε.
Δεν ξέρω .
….ας μας πουν οι μαρξιστές κοινωνιολόγοι αν εντάσσονται και οι γιατροί σ’ αυτή την κατηγορία αλλοτριωμένων εργατών.
🙂
Ίσως τότε βρεθούμε επιτέλους στα βαρειά και ανθυγιεινά και να πάψει η διαδικασία αλλοτρίωσης.
🙂
Αλλιώς θα ψάχνουν να βρούν γιατρούς με το κυάλι… όπως ήδη γίνεται σε πολλά μέρη και θα ψάχνουν οι αρμόδιοι απλοικές δικαιολογίες με απλοικές ερμηνείες.
